Reisverslagen Willem en Tina Hammink

De bevolking maakt zich grote zorgen door opnieuw een periode van aanhoudende droogte. Na een periode van maanden van droogte begon het eind maart te regenen. Gedurende enkele weken was er elke dag wel een regenbui. Het land werd bewerkt, en de maïs enz. gezaaid. De jonge plantjes kwamen op maar beginnen nu door de droogte te verschrompelen. Er is al ruim twee weken geen druppel meer gevallen.

De eigenlijke regentijd zou nu volop aan de gang moeten zijn maar helaas. Wanneer de droogte aanhoud zullen er grote problemen met het voedsel ontstaan. Door de droogte van de vorige periode zijn de maïs prijzen sterk gestegen.

Tijdens de vorige periode van droogte verschrompelde zelfs het blad van de sinaasappelbomen die normaal altijd groen blijven. Maar na de korte periode van regen zagen de bladeren er weer fris uit en droeg de boom in korte tijd alweer vrucht.

Wanneer er regen valt kan in enkele dagen de natuur weer mooi groen zijn. We zullen hopen dat het weer spoedig gaat regenen en dat West Afrika gespaard blijft voor de hongersnoden die nu in Oost Afrika dreigen te ontstaan.

 “YWAM Ghana is in contact gebracht met lokale kerken want zij willen dit voorjaar naar de regio Nsoatre komen. De personen uit Ghana, Togo en Kenia moeten dan bij kerkleden worden ondergebracht.” Dit bericht vermeldde ik op 30 maart in de blog.

Sinds half april is het team in Nsoatre. Juliet en haar man pastor Kingsford hebben gezorgd voor het onderbrengen van de teamleden.

Het wachten is nu op het aanbrengen van de geplande verbeteringen van het gastenverblijf. Voor de 2^e helft van dit jaar zijn er al weer veel boekingen. Door de contacten die internationaal gelegd zijn door onze dochter Ria verwachten we ook nog bezoekers van YWAM en OM.

Inmiddels heeft de timmerman ook de bestelde ruwe planken teakhout ontvangen. Hij is nu druk aan het werk om voor de dagopvang 65 schoolbankjes, 7 stoelen voor het onderwijs personeel en 5 bureaus voor elke klas één, te maken. Klas 1 is een grote klas met de jongste kinderen en 3 dames om ze rustig te houden, die dus samen met één bureau moeten doen. De 65 schoolbankjes zijn een aanvulling op de aanwezige bankjes. De totale kosten bedragen € 2.540, dus het teakhout plus de fabricage en het aflakken.

Vandaag, maandag 25 april, is Juliet druk. Joseph en Clement moeten vandaag weer terug naar hun kostschool. Dus moet alles, kleding en schooluniformen enz., weer keurig in orde zijn. Voor de twee oudste jongens is de vakantie periode weer voorbij. De andere kinderen hebben nog tot 10 mei vakantie.

Druk is ook Gideon. Hij is vooral druk met het verzamelen van mango’s. De lokale kleine mango’s zijn rijp en vallen van de bomen. Op 8 april al verraste hij Mercy op haar verjaardag met een bak vol mango’s, Mercy deelde de mango’s met de andere meiden.

Gideon is heel fanatiek met betrekking tot het mango’s rapen. Net buiten de muur, tegenover het kindertehuis, staat een grote mangoboom. Het stuk grond waarop deze boom staat hadden we graag bij het terrein gehad, het hele jaar heb je dan een fijne schaduwplek waaronder de kinderen kunnen zitten en spelen. Helaas is het niet gelukt om dat stuk grond te verkrijgen en dat is ook wel begrijpelijk.

Deze grote boom zat vol met mango’s en wanneer ze rijp zijn vallen ze er af, dus ze worden over het algemeen niet geplukt. Gideon ging elke morgen voor 6 uur al de mango’s oprapen, elke dag een grote bak vol. Omdat er dus geen mango’s meer lagen wanneer er anderen kwamen begonnen deze met stenen in de boom te gooien om te proberen de mango’s er uit te laten vallen. Gideon joeg ze weg en verbood ze met stenen in de boom te gooien met als argument dat zijn zussen en broers achter de muur speelden en konden geraakt worden door de stenen. Degenen die Gideon kennen weten hoe fanatiek en sterk hij is, dus de afgelopen maand en nog steeds, zijn er volop mango’s in het kindertehuis en wordt er flink van gegeten.

Ook op het eigen terrein staan er vier nog jonge mango bomen waaraan veel vrucht.

Half mei zijn de grote mango’s rijp aan de twee bomen op ons privé terrein en kunnen de kinderen deze gaan plukken. Ik plaats de foto met beide mango soorten nog een keer waarop het verschil goed te zien is tussen de kleine lokale mango en de mango die we ook in Nederland in de winkel kunnen kopen. Helaas kan de mango die we in de supermarkt kunnen kopen niet in de schaduw staan van de vrucht zo van de boom. Dikwijls is het zo dat wanneer ze rijp zijn, ze vanbinnen al bruin beginnen te worden. Juliet vertelde ons dat je mango’s in een dichte zak of gewikkeld in plastic een paar dagen moet laten rijpen. Proberen maar.

Na de zware arbeid die de jongens hebben verricht voor het maken van de stapel voor het houtskool branden, waren ze van mening dat ze wel om speciaal eten konden vragen. Ze wilden graag palmnoten soep. Op het terrein staan verschillende palmen met noten. Er zijn verschillende soorten palmen, wij denken meestal direct aan de kokospalmen. De hoge kokospalmen langs exotische stranden, maar er zijn ook lage kokospalmen. Ook de palmen met palmnoten zijn er in verschillende soorten. De palmen met noten op ons terrein zijn lage palmen waar op de stam tussen de onderste takken grote trossen palmnoten groeien.

Op de 1^e foto ziet u de palm waarvan de onderste takken en de trossen met de noten zijn verwijderd. Op de 2^e foto u de trossen bij een andere palmboom. Deze palmnoten zijn nog niet rijp.

De palmnoten zijn rijp wanneer ze geel/oranje zijn zoals op deze foto.

Op de laatste foto zien we Joseph de noten uit de tros aan het halen.

De noten worden eerst los gemaakt uit de tros en gewassen en daarna gekookt. Dan wordt het fijn gestampt. Hierna kan het maken van de soep starten, eerst zeven, de zwarte pitten die in de noten zitten moeten er uit. En dan wordt van de rest de soep gekookt door er water, kip en specerijen aan toe te voegen.

Wanneer de soep klaar is eet je het met rijstballen of Banku (een pap van heel lang al roerend gekookte maïs).

In verband met de bouw van de nieuwe eetzaal/klas 1 van de dagopvang moesten er een aantal bomen gerooid worden. De stammen en dikke takken zijn tussen het gastenverblijf/kindertehuis en de dagopvang in een stapel bij elkaar gelegd om tot houtskool te worden gebrand. Zowel door dagopvang als kindertehuis wordt houtskool gebruikt om op te koken.

Op dit moment is er een periode van schoolvakanties in Ghana. In Ghana is er buiten de feestdagen steeds een vakantie tussen 3 maanden school, waarvan de zomervakantie de langste is van 5-6 weken. Dus ook Joseph en Clement zijn nu thuis, dat zijn de oudsten en die nemen de leiding op zich wanneer er flinke klussen gedaan moeten worden. Dus kon er begonnen worden aan het houtskool branden.

Op de 3^e foto zijn ze druk met het afdekken van de stapel met frisse bladeren en die zijn er weer volop. De andere kinderen zijn druk met het afbreken van de takken en het rooien van jonge boompjes. Jonge teak boompjes groeien heel snel en moeten regelmatig gerooid worden anders komen er teveel bomen op het terrein. De teakbladeren zijn groot zodat het een goede bedekking is. De takken worden naar Joseph en Clement gebracht die vakkundig de stapel hiermee afdekken.

Vervolgens moet het geheel worden afgedekt met een flinke laag zand. Dit is een heel karwei en zwaar werk waarmee ze een paar dagen bezig zijn. Dan is de stapel klaar zoals te zien is op de 5^e foto, de zijkanten zijn gestut om te voorkomen dat de zandlaag gaat schuiven. Tussen de stutten en de zandlaag weer bladeren zodat de stutten de zandlaag niet beschadigen en er lekken ontstaan. Binnenin is het hout aangestoken en ligt te smeulen.

Wanneer alles goed verloopt is er over ongeveer twee weken weer een flinke voorraad houtskool.

Het is alweer bijna een maand geleden sinds wij uit Nsoatre vertrokken op maandag 21 maart, om nog een aantal dagen strandvakantie te houden in Anomabo.

De teakbomen waren nog nagenoeg kaal, alleen op het speelveld begon het gras alweer te groeien. Na vier maanden droogte was er tegen het eind van ons verblijf tweemaal een regenbui gevallen en dat deed het gras alweer groeien.

Veel bomen verliezen hun blad niet, zoals bijvoorbeeld de mango bomen. Maar bij langdurige droogte zoals in die periode laten meerdere soorten hun blad vallen. De teakbomen die prachtig groen kunnen zijn laten meestal als eerste hun grote bladeren vallen.

Na ons vertrek uit Nsoatre is er bijna dagelijks een regenbui geweest en twee weken later was dan ook alles alweer prachtig in het jonge groen.

De tijd om te poten en te zaaien is nu aangebroken in Ghana.

Geboren 13 april 2000, opgenomen in het weeshuis 16 februari 2009

De ouders van Clement zijn Peter Brakatu en Sandra Adwoa.

Zijn ouders kwamen uit Nsoatre maar woonden in Kumasi. Clement’s vader werkte daar als betonvlechter.

In 2006 begon de moeder van Clement zich raar te gedragen. Haar echtgenoot zond haar naar het ziekenhuis en stelde van alles in het werk om haar weer tot de situatie van voor haar ziekte te krijgen. Alle inspanningen mochten niet baten en de zaken liepen uit de hand.

In 2006, toen het probleem van krankzinnigheid was onderkend, had ze naast Clement ook een baby van een jaar, een meisje. De vader zond de beide kinderen, Clement en zijn zusje Joyce, naar een vriendin van de moeder die ook in Kumasi woonde, omdat de moeder de kinderen uit vuilnisbakken te eten gaf.

Clement’s vader betaalde de vrouw voor het eten en andere onkosten van de kinderen. Totdat hij in oktober 2007 van de top van een drie verdiepingen-hoog gebouw waar hij aan het werkte, viel en stierf.

In december 2007 zag de moeder de kinderen. Ze pikte haar dochtertje op, maar Clement vluchtte. Opnieuw voedde ze Joyce uit vuilnisbakken en in april 2008 stierf de kleine Joyce.

Clement zwierf een week lang rond in Kumasi. Een vrouw, Agnes Nti, zag hem daar en ontfermde zich over hem. In het begin zorgde ze goed voor hem, maar al spoedig moest hij ijswater voor haar gaan verkopen langs de wegen. Drie dagen per week mocht hij naar school en elke dag kreeg hij 20 pesewas, toen ongeveer 8 cent, om eten te kopen.

Clement kon dat harde leven niet volhouden in Kumasi en werd naar zijn grootmoeder gezonden. De grootmoeder was te oud om voor Clement te zorgen en benaderde Kinderhulp en zo is Clement opgenomen in het weeshuis.

2015, leeftijd 15 jaar, Senior High School klas 1.

Clement is een heel vrolijke en gezellige jongen. Zijn talenten liggen bij het muziek maken op de djembé en zingen. In de kerk doet hij dit ook regelmatig en ook bij de dagsluiting is het Clement die op de djembé de kinderen begeleid. Hierin neemt hij de leiding in andere dingen is hij wat teruggetrokken.

Clement is een sociale jongen die oprecht geïnteresseerd is in andere mensen en hun mening. Het is een serieuze jongen die serieus omgaat met het geloof en de Bijbel. Clement houdt van serieuze gesprekken maar ook van humor. Hij lacht veel en heeft zelf ook veel humor. Clement kan zichtbaar genieten van kleine dingen en is voor zijn leeftijd al heel volwassen.

Clement kan echt ergens mee zitten, hij laat dit zichtbaar merken maar lost dit op zijn eigen manier op. Clement zit sinds november 2015 op de Senior High School, het is een leergierige jongen en hij is zeer gemotiveerd voor school!

Clement, een mooie jongen met veel humor maar ook serieus!

Geboren 8 april 2004, opgenomen in het weeshuis 19 januari 2007

Mercy’s ouders zijn Isaac Boateng en Felicity Anane. Zowel de families van vaders kant als van moeders kant waren zeer arm. Daarom ging het jonge echtpaar naar Ivoorkust om daar te gaan werken en om zo geld te kunnen zenden naar hun beide families.

In 2004 werd in Ivoorkust dus Mercy geboren.

Gedurende de tweede helft van 2005 vernam de familie niets meer van het jonge echtpaar. Tot dan ontving de familie regelmatig geld van het echtpaar. Het was dus een grote teleurstelling dat de geldstroom was gestopt.

Tot verdriet van de familie ontvingen ze in februari 2006 het bericht dat de ouders van Mercy tijdens de burgeroorlog in Ivoorkust waren vermoord.

Een Ghanese man, die de burgeroorlog heeft overleefd, heeft Mercy naar Nsoatre gebracht.

Op 19 januari 2007 is ze opgenomen als eerste kindje in het weeshuis, welke toen zo goed als gereed was voor de echte start in februari 2007.

2015, leeftijd 11 jaar, Primary School klas 6.

Mercy is een heel vrolijke meid met heel veel humor. Mercy haalt graag grapjes met je uit en kan hier zelf hard om lachen. Ze helpt graag in de keuken.

Voor school is Mercy wat nonchalant en kan zij het huiswerk uitstellen. Maar ze kan het wel.

Mercy houdt van spelletjes spelen en kan hierbij goed tegen haar verlies. Ook kan Mercy het heel goed vinden met huisvader Seth en ook valt zij goed in de groep bij haar broers en zussen.

Mercy, een heel lief en enthousiast meisje!

In Ghana zie je veel teakbomen en in het gebied van Nsoatre staan er heel veel. Teakbomen groeien redelijk snel en ze zaaien zich goed uit. Aan de bomen komen grote witte bloemtrossen en elke bloem wordt een bolletje die door de wind wordt verspreid en een nieuw boompje kan vormen. We moeten dan ook op ons terrein regelmatig jonge stekken verwijderen.

In Nsoatre zijn ze druk aan het kappen van rechte bomen onder leiding van een Libanees die er in is gaan handelen. Na het kappen en ontdoen van takken van nog jonge bomen, ik schat 15 jaar oud, worden de stammen naar een terrein niet ver van ons terrein gebracht.

Hier worden de stammen bewerkt tot min of meer vierkante balken die in een container worden geladen. De Libanees zit aan de overkant van de weg het geheel in de gaten te houden. De containers gaan naar de haven van Takoradi en worden vandaar verscheept.

Ik vermoed dat ook Gideon, Benjamin en Stephen de openlucht zagerij hadden ontdekt. Want toen ik tijdens ons verblijf de jongens toestemming had gegeven om een kippenhok te bouwen kwamen ze al heel snel met allerlei planken hout aansjouwen.

Inmiddels zijn ze druk aan het timmeren geslagen en krijgt het kippenhok de contouren van een huis. Ik vraag me wel af hoe ze hier kippen in willen gaan houden, maar dat is niet belangrijk. Belangrijk is dat de jongens nu iets te doen hebben waar ze een vaardigheid mee aanleren en ook nog aan het creatief denken worden gezet.

Overigens is er nu in Nsoatre ook een bedrijfje ontstaan die meubels is gaan maken van het teak. Teak is vanwege zijn grote hardheid moeilijker te bewerken maar veel bestendiger dan het zachtere hout dat meestal wordt gebruikt. Dit zachtere hout wordt sneller beschadigd of opgegeten door muskieten.

Daarom hebben we voor het gastenverblijf ook tafels en banken laten maken en die zien er goed uit. Daarom ook worden de schoolbankjes nu van teak gemaakt.

Het hout is vers en wordt niet eerst lang in het water gelegd, dat is ook niet mogelijk in Nsoatre, dus het is niet uitgewerkt en dat is een nadeel. Al spoedig begint het hout te werken en ontstaan er kromtrekkingen in de meubels en kunnen scheurtjes ontstaan, maar dat hoort een beetje bij Ghana.

BRONG-AHAFO 50 JAAR PRESBYTERIAN CHURCH!

Zondag 3 april 2016 herdacht de presbyteriaanse kerk het 50jarig bestaan van de kerk in de provincie Brong-Ahafo. Dit werd herdacht met een grote bijeenkomst in het Sunyani Jubilee park.

Ik geef het verhaal weer zoals Solo dat aan mij per telefoon heeft verteld en dat afwijkt van de e-mail die hij heeft gestuurd. Solo met vrouw en kinderen waren eerst naar de kerk van Regina in Sunyani en gingen vandaar naar het park. In het park was het zeer druk en ze moesten staan, bovendien was er veel bewapende politie, militairen en beveiligingsmensen. Christian werd daar bang van en begon te huilen. Ze gingen weer terug naar de kerk, waarschijnlijk de Apostolische kerk van Regina.

Daar kreeg Solo een telefoontje van de dominee van de Presbyteriaanse kerk van Nsoatre, dat hij met spoed naar het park moest komen. De president van Ghana zou een toespraak houden en in de toespraak zou Solo worden genoemd.

Ze gingen met elkaar weer terug en Solo kreeg een stoel te pakken waarop Regina kon gaan zitten onder een boom. Op een bladzijde in het programmaboekje stond een en ander over het werk in Nsoatre en dat viel de president op. Hij gaf aan, Solomon te willen complimenteren, maar zijn speech was al gereed. Dus voordat de president aan zijn speech begon sprak hij de volgende woorden:

“I want to commend a selfless cool young man Solomon Boateng for his dedication to serve humanity. Through his effort a lot has been done for the people around his area Nsoatre. We need more of such people. Let us all pray for him to live long and be able to do more for his people. Solomon thank you”

Op het terrein waren ook Solo’s moeder en oudste zus aanwezig en die waren natuurlijk heel trots. De toespraak werd door de radio uitgezonden, dus Solo’s telefoon heeft vanaf dat moment niet stilgestaan. Er is dus geen contact geweest tussen Solo en de president en ook is niet bekend geworden dat Solo op het terrein aanwezig was.

U zult begrijpen dat familie, vrienden, medewerkers en wij natuurlijk ook, vereerd zijn met deze aandacht van de president van Ghana voor Solo en het werk van Heart for Children Ghana en hem hebben gefeliciteerd.

Vandaag en morgen is Solo in Sunyani en gaat hij zich bij de autoriteiten laten informeren over de procedure om de president per brief te benaderen. Hij wil de president bedanken voor zijn woorden en bij hem onder de aandacht brengen dat het werk mogelijk is gemaakt door de Nederlanders die het werk van Heart for Children Ghana ondersteunen.

Afia Hannah 

Geboren 4 april 2003, opgenomen in het weeshuis op 8 september 2012

Met tranen in de ogen vertelt de oude man die voor Hannah zorgde het verhaal van Hannah.

De ouders zijn Kwame en Yaa Eunice. Beide komen uit Noord Ghana en hebben daarom waarschijnlijk geen familienaam. In maart 2001 emigreerden vader Kwame en moeder Eunice naar een klein dorpje Akrobosua op ongeveer 17 km van Nsoatre. Het dorpje valt onder de verantwoordelijkheid van de Nsoatre Traditional Council.

De eigenaar of leider van Akrobosua, Yaw Nsia, accepteerde Kwame en Eunice en gaf hun een stuk land om te bewerken. Het ging goed met hen, ze verkochten de opbrengst van het land: maïs, groenten en andere landbouwproducten. Ze verdienden zo een beetje geld en konden elk jaar kort naar het noorden gaan om hun familie te bezoeken.

Kwame en Eunice waren, sinds ze zich in Akrobosua hadden gevestigd, zeer behulpzaam voor de oude Yaw Nsia en hij accepteerde hen hartelijk als zijn kinderen. De in 2003 geboren Hannah beschouwde hij als zijn kleindochter. Vanaf 2008, toen Hannah 5 jaar was, bleef Hannah achter onder de goede zorg van de oude Yaw Nsia en zijn vrouw wanneer haar ouders, voor het gebruikelijke tweewekelijkse bezoek, naar het noorden gingen. In april 2010 gingen Kwame en Eunice opnieuw naar het noorden voor familiebezoek, maar sinds die tijd is er niets meer van hen vernomen. Alles werd gedaan om te achterhalen wat er is gebeurd maar dat heeft niets opgeleverd. Het was een grote schok voor Yaw Nsia en zijn vrouw. In juni 2011 stierf de vrouw van Yaw Nsia en hij is er van overtuigd dat dit mede is veroorzaakt door het verlies van Kwame en Eunice, een schok die ze niet kon dragen. “Ik”, aldus Yaw Nsia,” en de enkele inwoners van dit dorp leven heel gelukkig samen. Ik besloot Hannah naar school te laten gaan maar de afstand om naar school te lopen in Nsoatre is te groot. Ik ben nu oud en de toekomst van Hannah is belangrijk. Alstublieft neem Hannah en zorg voor haar, ik zal altijd voor jullie en voor Hannah bidden. Dank u wel!”

2015, leeftijd 12 jaar, Primary School klas 4.

Hannah is een rustig bescheiden meisje. Ze houdt zich graag op de achtergrond en vraagt bijna geen aandacht. Hannah is niet afwezig maar reageert nauwelijks en mengt zich weinig in een ander gesprek. Als het erop aankomt kan Hannah goed voor zichzelf opkomen maar ook voor anderen.

Ze praat weinig Engels maar volgt je wel en lijkt je goed te begrijpen. In kaart spelletjes is Hannah erg goed en vindt het leuk om te doen. Hannah kijkt eerst de kat uit de boom maar speelt later wel mee met de spelletjes.

Hannah is een lief meisje dat houdt van eerlijkheid!