Ghana augustus 2015

Het verhaal van Solo: Ik was geïnfecteerd met verschillende soorten infecties. Mijn huid zat onder de uitslag, zweren waaruit water kwam, het rook vies en het was pijnlijk. Ik gebruikte voor de huid dettol en natuurlijke shea butter.

Ik bleef uit de buurt van Regina, Christian, Tina, medewerkers en de kinderen van de dagopvang en het weeshuis evenals mijn familie voor een periode van drie weken, zodat ik ze niet kon besmetten. Om eerlijk te zijn, moet ik bekennen dat ik dacht dat ik Ebola had.

Er waren blaren in mijn mond waardoor het moeilijk was om mijn tanden te poetsen en te eten. Ik had zware hoofdpijn en was niet in staat om te slapen. Mijn lakens waren steeds vol met waterige bloedvlekken. Ik was heel zwak. De gezondheidsdirecteur en artsen wilden me opnemen op een speciale afdeling van het regionale ziekenhuis in Sunyani, maar ik ben niet gegaan.

Ik sliep niet meer dan twee of drie uur totaal gedurende de gehele nacht en dag. Ik werd steeds zwakker en had moeite om te lopen. Ik moest veel braken, maar ik hield vol om water en vruchtensap te drinken.

Ik werd zeer mager en viel veel af (hij woog nog maar ruim 40 kg.). Wanneer ik sprak met Regina, mijn moeder, broers en zussen, zag ik dat ze veel smart leden om de situatie waarin ik verkeerde. Maar ik bleef moed houden en troostte hen dat er niets zou gebeuren met me en dat ik weer gezond zou worden, ze moesten vertrouwen hebben en voor me bidden. Regina begon dikwijls te huilen wanneer ik door de telefoon met haar sprak. Het was moeilijk voor mij om met haar te spreken door de telefoon. Alle medicijnen die ik innam braakte ik weer uit, inclusief antibiotica en andere medicijnen die mijn oom vanuit Londen opgestuurd had toen ik enigszins aan het herstellen was.

Mijn urine was heel donker en rook vies. Ik was erg ziek en de situatie was heel erg slecht. Maar mijn hart was vol vreugde omdat Prince was gered en leefde. Dat gaf me krachten en maakte me blij. Ik was niet bang te sterven in de plaats van Prince, maar ik had het volste vertrouwen dat er mij niets zou gebeuren.

Ik wilde niet meer herinnert worden aan de situatie in het Komfo Anokye ziekenhuis. Steeds wanneer die periode in mijn geheugen opkwam pakte ik mijn telefoon of ik ging lezen.

Toen mijn huid bijna hersteld was, verloor ik de kracht in mijn linkerhand, ik was niet meer in staat om die onder controle te houden hij was helemaal slap. Ik ging naar het ziekenhuis en daar begonnen ze met fysiotherapie. Gedurende een periode van 4 weken kreeg ik dagelijks therapie.

De Heere is genadig en goed voor me geweest om me te laten leven en weer gezond te maken. Ik hoop en vertrouw er op dat God mij blijvend zal beschermen zolang ik zal vechten voor een goede zaak.

Het is mijn hoop en bede dat, situaties zoals van Prince, niet meer zal voorkomen. Echter, wanneer we een kind krijgen met zulke problemen, zal ik niet aarzelen. Ik blijf vechten om het leven van een kind te redden en wanneer ik dan moet sterven, dan is het als gevolg van een goed gelopen koers.

Ik dank allen die voor me hebben gebeden in deze moeilijke en pijnvolle situatie. We zullen altijd op God vertrouwen en Zijn hulp verwachten in zulke moeilijke tijden.

Naschrift:

Omstreeks half juli begon Solo goed te herstellen en toen we begin augustus aankwamen was hij nog steeds vermagerd en sliep nog slecht. Tiny had goede slaapmiddelen meegenomen van de huisarts. Die werkten goed en toen hij tot rust kwam begon hij ook beter te eten. Aan het eind van onze bezoekperiode begin september was hij geheel op krachten, zie foto, en volgens onze waarneming sterker dan ooit, zowel geestelijk als lichamelijk. Solo is anders gaan denken en handelen en dat in een voor de stichting positieve richting. Het was een goede en vruchtbare tijd, met ons drieën, Solo, Tiny en ik, waarin we dagelijks met elkaar zijn opgetrokken en waarin een nieuwe taak vorm mocht krijgen: de zorg voor gehandicapte kinderen.

Nadat ik Prince had verlaten kreeg ik regelmatig bericht van Dr. Hannah dat het goed ging met hem en dat hij niet lang meer in het ziekenhuis zou blijven. De verpleegster uit Fiapre bezocht Prince ook regelmatig en dan belde ze mij zodat ik met hem kon praten. Ik was erg blij met de informatie die ik ontving van Dr. Hanna en de verpleegster.

Een week nadat ik uit Kumasi was vertrokken belde Dr. Hannah dat Prince uit het ziekenhuis kon worden ontslagen. Ze vroeg me om naar Kumasi te komen om de rekening te betalen en dan zou zij ons naar Nsoatre brengen. Zij wilde Lisa en de andere weeskinderen bezoeken.

(Lisa is een beetje het kindje geworden van Dr. Hannah nadat zij haar langdurig had verpleegd voor de bloedziekte anaemia, daarom heeft Lisa bij haar doop op 16 augustus ook de namen gekregen van: Lisa Hannah Yeboah. Ze vond Lisa wel een mooie naam maar wilde ook graag voornaam en achternaam van Dr. Hannah hebben. Lisa had oorspronkelijk een moslim naam en we hadden haar de achternaam van Solo gegeven en de voornaam van Lisa. In Ghana gaat dat allemaal heel gemakkelijk en kun je namen eenvoudig veranderen. Zie ook de foto)

Ik, Solo schrijft verder, was blij met de gekregen informatie. Ik informeerde de kinderen en die werden ook heel blij.

Hoewel ik me verre van goed voelde, was ik zo enthousiasme dat ik mijzelf kon organiseren zodat ik de volgende dag vertrok. Toen ik aankwam bleek dat Dr. Hannah al het papier werk al had geregeld. Dus na een uur waren we met alles gereed en met een brede lach op het gezicht van Prince vertrokken we uit het ziekenhuis. Prince was zó blij dat hij weer naar huis kon.

Aan de rand van Kumasi gekomen bracht Dr. Hannah ons eerst naar een restaurant om te eten. Dr. Hannah bestelde malt, banku en vis, ik nam Multi vitamine drank en biscuit en Prince bestelde Jollof rijst, kip en fanta. Ik lette scherp op Prince en bad dat hij in staat zou zijn om te eten. Hoewel hij niet alles opkon, at hij 80% van de rijst en alle kip en dronk hij zijn drinken op. Ik was oprecht blij. Ik dronk een glas en at twee stuks biscuitjes.

Tijdens onze reis zei Dr. Hannah, ze had me in het restaurant geobserveerd, ik ben blij dat het nu goed gaat met Prince en dat hij naar huis gaat, maar jij bent niet gezond. Ik bevestigde dat ik me niet goed voelde maar zei ik: het zijn spanningen en het is psychisch dus het komt wel weer goed.

In Sunyani stopte Dr. Hannah en kocht vruchtensap, biscuits en een jurk voor Lisa. Toen we aankwamen waren de kinderen heel blij en Dr. Hannah was heel blij de kinderen en speciaal Lisa weer te zien. Ze nam snel Lisa op haar schoot.

De kinderen keken scherp naar Prince. Hoewel Prince sterk vermagerd was waren ze blij hem weer te zien na zo’n lange tijd in het ziekenhuis in Kumasi. Dr. Hannah gaf de kinderen vruchtensap en biscuits en Lisa natuurlijk haar jurk. De kinderen waren uitgelaten blij.

Dr. Hannah bleef enige tijd bij de kinderen totdat ze hun avondeten op hadden. Na het eten zei ze dat ze terug zou gaan naar Kumasi. De kinderen zwaaiden haar buiten de poort uit.

Enige observaties tijdens mijn (Solo’s) verblijf in Kumasi:

Ik verwachtte niet lang in Kumasi te hoeven blijven, dus wilde ik mijn zus en haar man geen overlast aandoen. Ik sliep op een laken op de grond in de woonkamer. Om 5.30 ’s morgens verliet ik dan de woning, wandelde 15 minuten, dan wachten op de trotro (kleine busjes) naar het Suame verkeersplein en daar overstappen op een andere trotro naar het ziekenhuis. Meestal kwam ik daar om 7 -7.15 aan. Ik verliet het ziekenhuis elke dag tussen 6 en 7 uur ’s avonds. Na 2 weken in Kumasi kon ik niet meer slapen, had perioden met zware hoofdpijn en verloor mijn eetlust.

Op de intensive care waar Prince verbleef voor een lange periode was het deerniswekkend; elke week stierven er minsten twee kinderen op die afdeling. (Er zijn 3 intensive care units voor kinderen: van 0 -1 jaar, van 1 – 6 jaar en van 6 – 15 jaar) Van de kinderen en volwassen op een intensive care afdeling overleed 80%. Zodra iemand stierf werd alleen het laken vervangen en kwam er een ander te liggen.

Naar mijn oordeel, aangezien de meeste patiënten welke naar een intensive care unit gaan tevoren zijn opgegeven, krijgen zij niet de nodige aandacht en verzorging. Het is natuurlijk God die het einde van ons leven bepaalt, toch moeten artsen en verpleegsters de patiënten de nodige aandacht schenken, daardoor zouden er levens gespaard kunnen worden.

Een andere waarneming is dat de meeste van de patiënten sterven omdat ze arm zijn. Hoewel er een ziektekostenverzekering is, worden de meeste kosten niet gedekt en ook een aantal ziektes niet. Voorbeeld: de meeste medicijnen, scan, testen enz. deze zaken moet je kopen of vooraf betalen. Omdat de meeste families dit niet kunnen betalen sterven er velen die geholpen zouden kunnen worden. Ik was er getuige van dat er zo veel stierven onder miserabele omstandigheden en daar voel ik me heel slecht over. Sommige situaties waren onmenselijk.

Het was goed dat ik in het ziekenhuis was gedurende de periode dat Prince op de intensive care verbleef in een kritieke situatie. Ik was zeer kritisch en waakzaam; ik zorgde voor de voorgeschreven medicijnen en het bloed. Het was goed dat we een relatie hadden met Dr. Hannah Yeboah en ook met Freda, de verpleegster uit Fiapre, die ook veel heeft geholpen.

Naast God is er de dank voor Kinderhulp Ghana. Wanneer de organisatie er niet geweest zou zijn, had Prince niet onder de slavernij van zijn oom uitgekomen, zou hij niet in het weeshuis zijn opgenomen en zou er geen geld zijn geweest om hem te laten behandelen in het ziekenhuis.

Aanvullende informatie over Prince:

Op 12 februari 2015 is Prince opgenomen in het weeshuis en hij werd ziek op 18 februari. Hij verbleef van 25 februari – 13 april in het ziekenhuis in Kumasi.

Het is daarna heel goed gegaan met Prince; hij is wat stil en enigszins teruggetrokken. Nadat hij terug was in Nsoatre zijn Clement, Benson en George flink met hem aan de slag gegaan om hem bij te spijkeren voor de Junior High. Daarna heeft hij een test afgelegd en kon hij verder in de tweede klas. Na de vakantie in de loop van september dit jaar gaat hij verder in de derde en laatste klas van de Junior High. Zelf is hij bescheiden over zijn schoolresultaten, maar het ziet er goed uit. Hij wil daarna naar de nieuwe Senior High van de stichting met de studierichting economie want hij wil graag accountant worden.

Op 16 augustus kon hij samen met de weeskinderen die nog niet gedoopt waren worden gedoopt.

De volgende morgen was ik om zes uur bij Prince en constateerde dat er veel vooruitgang was. Hij was in staat om zijn handen op te steken. Zijn conditie ging nu dagelijks vooruit, de artsen en verpleegsters waren verbaasd. Allen hadden niet verwacht dat Prince het zou overleven. Een week nadat hij tot bewustzijn was gekomen was Prince in staat om in bed te zitten en kon ik hem helpen naar het toilet te gaan. Hij begon ook pap te eten, het was niet eenvoudig voor hem maar langzaan aan was hij in staat om te eten.

Mijn vrouw Regina en de kinderen Christian en Tina kwamen ons bezoeken. Regina was heel blij met de situatie toen ik haar had bijgepraat. Maar ondanks dat ze blij was voor Prince, was ze erg bezorgd om mij, ik was erg veranderd. Ik zei haar, het komt allemaal wel weer goed, je moet bidden en laten we het beste er maar van hopen.

Christian en Tina mochten de afdeling niet bezoeken in verband met mogelijke infecties. Dus mijn zuster paste op hen. Ook Regina mocht niet te lang blijven dus ging ik met Regina mee naar de kinderen. Ik was heel blij om ze na zo’n lange tijd weer te zien. Ik was een half uur bij ze en ging samen met mijn zus terug naar de afdeling. Ook mijn zuster was heel blij toen ze Prince zag en de verbetering van zijn conditie zag ten opzichte van haar vorige bezoeken. Regina, de kinderen en mijn zus gingen weer terug naar het huis van mijn zus.

De volgende morgen, toen de artsen kwamen, vertelden ze dat het steeds beter ging. Maar het is belangrijk dat hij gaat eten en vitamines krijgt. Dus ze schreven drie vitamines op die ik moest gaan kopen. Ik ging snel naar de stad om de vitamines te kopen die het immuun systeem moeten verbeteren en de lust om te eten zouden doen toenemen. Dr. Hanna telefoneerde me ’s avonds en vroeg of ik de Multi vitamines en de andere medicijnen had kunnen kopen. De dag hierna werd Prince overgeplaatst naar de gewone verpleegafdeling die heel veel beter bleek te zijn dan de intensive care afdeling.

Na twee dagen op de nieuwe afdeling werd de conditie van Prince steeds beter en Dr. Hannah zei tegen me dat ik wel naar huis kon gaan. Zij zouden wel voor Prince gaan zorgen nu hij van de intensive care af was. De verwachting was dat hij nog twee weken zou moeten aansterken en dan kon worden ontslagen uit het ziekenhuis. Ik had er ook vertrouwen in, hij was nu zover opgeknapt dat ik zonder problemen weg zou kunnen gaan. ’s Avonds vertelde ik Prince dat ik de volgende dag naar Nsoatre zou gaan omdat hij nu zoveel beter was, hij zei dat is goed. Hij vroeg of ik voor mijn vertrek naar Nsoatre nog langs kwam? Ik antwoordde natuurlijk, ik wil je eerst nog zien voordat ik afreis. Die avond bezocht de verpleegster uit Fiapre, Prince. Ik verliet om ongeveer 7 uur ’s avonds de afdeling samen met haar, ik vertelde haar dat ik de volgende dag terug zou keren naar Nsoatre. Ze zei er is geen enkele belemmering, er zijn geen problemen meer met zijn gezondheid. Ze was zo vrij om te zeggen: “God is geweldig omdat, naar de mens gesproken, er geen enkele indicatie was dat Prince het zou overleven. Ook de artsen zijn verbaasd.” Ik bedankte haar voor alles wat ze had gedaan om het leven van Prince te redden, hoewel het natuurlijk de Heere was die zijn leven spaarde. Tenslotte vroeg ik haar om zo vriendelijk te zijn om Prince te bezoeken tijdens mijn afwezigheid. Ze beloofde en verzekerde me dat ze Prince zou bezoeken en dat ze hem dan via haar telefoon met mij zou laten praten.

De volgende morgen ging ik naar het ziekenhuis om Prince en Dr. Hannah te zien. Toen ik bij Prince kwam glimlachte hij en was erg opgewekt. Hij vroeg of ik naar Nsoatre zou gaan, ik zei ja, maar eerst ga ik nog naar Dr. Hannah. Hij vroeg of ik de groeten wilde doen aan de gehele familie in het weeshuis.

Ik verliet de afdeling en ging naar de kinderafdeling om Dr. Hannah te zien. Ik ontmoette haar en zij verzekerde me dat zij Prince tweemaal per dag zou bezoeken. Ze zei: bid maar veel voor hem, want ik ben ik zeker van dat hij over twee weken uit het ziekenhuis zal worden ontslagen. Ze prees mij voor mijn moed; om tegen harde en moeilijke condities in te gaan om het leven van Prince te sparen. Ze zei: God heeft een wonder gedaan en jij moet je nu ontspannen. Ze liep met me mee naar de afdeling en zei tegen Prince, dat wanneer ik er niet was, zij er zou zijn en dat hij niet bang behoefde te zijn en zij hem tweemaal per dag zou bezoeken. Ze vertrok naar de kinderafdeling en ik bleef bij Prince tot drie uur ‘middags.

Om zes uur was ik terug in Nsoatre. De kinderen waren heel blij om me weer te zien en ze vroegen naar de gezondheid van Prince en ik vertelde ze dat door Gods genade het goed gaat met Prince. De kinderen klaagden dat ik zo mager was geworden. Ik had veel gewicht verloren (Solo woog nog maar ca. 50 kg en zou nog meer afvallen maar daarover later). Ik zei tegen de kinderen, dat is geen probleem, spoedig zal ik wel weer zwaarder worden.

Ik was zeer zwak en vermoeid. Maar dacht spoedig zal ik weer op krachten zijn want ik ben thuis. Maar het ging niet goed met me omdat ik niet meer kon slapen en steeds zwakker werd. Toch had ik hoop dat naar verloop van tijd ik weer gezond zou worden.

Hierna zullen we nog een blog schrijven over Prince (het is een vertaling van het verhaal van Solo zelf) en daarna zullen we Solo aan het woord laten hoe het verder met hemzelf is gegaan.

Ik laat nu Solo zelf het woord nemen, en hij verteld verder: Vanaf de volgende dag, was ik zeer waakzaam en oefende druk uit voor aandacht voor Prince. De artsen en verpleegsters waren dikwijls kwaad op me en wilden dat ik van zaal afging omdat het niet toegestaan was dat je continue op de zaal verbleef. Er bleef me niets anders over dan te pleiten om te mogen blijven. Vanaf de dag dat ik het gesprek had met de verpleegster was ik bezwaard met angsten en had slapeloze nachten. Ik was verbaasd, maar had vertrouwen in God en hield aan met bidden. Steeds wanneer ik begon te bidden sprongen de tranen in mijn ogen, ik huilde bijna de hele nacht en mijn ogen waren bijna altijd rood.

Vier dagen na het gesprek met de verpleegster raakte Prince in coma, hij ademde zwakjes. Ik kwam in een toestand die ik niet kan beschrijven. Maar gelukkig voor mij had juist toen die verpleegster dienst en ik ging snel naar haar toe. Ze rende onmiddellijk naar Prince met zuurstof en legde Prince daaraan en zei dat ik moest kalmeren en dat het goed zou komen. Ik belde Dr. Hannah en informeerde haar over de situatie. Hoewel ze druk was op de afdeling kindergeneeskunde beloofde ze zo snel mogelijk te komen. Na 20 minuten was ze er al samen met een andere vrouwelijke arts. Ze vroegen om het dossier van Prince en lazen het helemaal. Ze zeiden mij dat ik niet in paniek moest raken en me moest ontspannen en dat ze hun best zouden doen. Ik vertelde ze dat ze zo vriendelijk moesten zijn om de situatie te redden omdat ik ondertussen zelf ook in een slechte situatie was terechtgekomen. Ik was echt buiten zinnen op dat moment en mijn hart ging abnormaal te keer.

Om 4.00 uur die middag kwam Dr. Hannah terug met vier andere artsen, inclusief de behandelend arts van Prince. Zij observeerden Prince gedurende vijf minuten en daarna gingen ze naar een andere kamer. Daar ontspon zich een lange en harde discussie. Na de discussie werd ik uitgenodigd en zij vertelden me dat ze hun uiterste best zouden gaan doen en dat we allen moesten bidden om de situatie ten goede te doen keren. Snel werden bloedmonster van Prince genomen en werd een medicijn voorgeschreven die aan het infuus moest worden toegevoegd om hem kracht te geven omdat hij niet meer kon eten. Snel ging ik de stad in om het medicijn te kopen, terwijl ik daar mee bezig was werd ik bijna door een auto aangereden.

De volgende morgen kreeg ik te horen dat Prince bloed nodig had. Aangezien het een noodgeval was kon hij bloed krijgen van de bloedbank, maar ik moest voor vervangend bloed zorgen. Prince kreeg zijn infuus met bloed. Ik belde mijn zuster, die in Kumasi woont, en legde haar de situatie uit. Zij beloofden te regelen dat er zouden komen om bloed te doneren. Mijn zuster en haar man slaagden er in om vijf jonge mannen te vinden die bloed wilden geven. Ze werden getest en na intensive onderzoek werden er twee geselecteerd die bloed konden geven voor Prince. Hoewel de twee jonge mannen er niet om vroegen heb ik ze geld gegeven om eten te kopen. Na enige tijd kwamen Dr. Hannah en nog enkele artsen om Prince te observeren. De aandacht die Prince kreeg was duidelijk verbeterd.

Aangezien Prince in coma was, kon hij niet naar het toilet. Ik moest hem daarom regelmatig helpen en hem en het bed verschonen. Alleen wanneer de verpleegster uit Fiapre dienst had hielp ze mij. Verder was er niemand die mij hielp ik kreeg zelfs geen handschoenen, dus ben ik handschoenen gaan kopen. Uit de kraan kwam meestal geen water dus had ik meestal geen water om mijn handen te wassen, ik kocht dan zakjes drinkwater en waste daarmee mijn handen en dat zonder zeep want dat was er ook niet. Ik voelde me heel slecht onder deze omstandigheden maar ik was vastbesloten en richtte mij daarop om alles te doen om het leven van Prince te redden, dat was cruciaal en ging voor alles.

De situatie van Prince was zodanig dat ik verdrietig was, wanhopig en ontstemd zodat ik volledig mijn trek in eten verloor, niet meer in staat was om te slapen en volledig onder de stress zat. Maar ik mocht vertrouwen hebben dat Prince het zou overleven, ondanks dat er verklaard was dat hij zou sterven. Ik ging door met bidden en steeds wanneer ik ging bidden vulden mijn ogen zich met tranen.

Na twee weken in coma begon Prince zijn hand te bewegen en opende zijn ogen. Ik werd helemaal gelukkig. Rond 4 uur die middag kwam de dokter en die begon ook te glimlachen. Dr. Hannah kwam en riep Prince, maar hij gaf nog geen reactie, maar zijn ogen gingen in de richting waar het geluid vandaan kwam. Dr. Hannah vertelde me dat het de goede kant uitging en dat het goed zou komen. God is goed!

In een volgende blog zullen we Solo verder laten vertellen.

Prince klaagde over maagpijn we gingen met hem naar het Nsoatre Health Centre. Ze waren allemaal van mening dat het niet veel bijzonders zou zijn en waren zich niet bewust dat het zulke grote gevolgen zou hebben. Nadat hij gedurende twee weken de voorgeschreven medicijnen had ingenomen was er geen verbetering de situatie werd zelfs slechter. Solo nam contact op met Dr. Hannah Yeboah, zij adviseert steeds wanneer er gezondheidsproblemen zijn met de weeskinderen en brengt geregeld een bezoek, Dr. Hannah vroeg om Prince naar het Okomfo Anokye Teaching Hospital Kumasi te brengen waar zij werkt als arts.

Solo bracht Prince naar het ziekenhuis in Kumasi, ruim twee uur rijden met de auto van Nsoatre, en belde Dr. Hannah. Zij arrangeerde onmiddellijk een behandelend arts voor Prince. Prince werd snel naar het laboratorium gezonden voor een serie testen. Na het testen werd hij naar de intensive care gebracht, kwam aan het infuus te liggen en kreeg andere medicijnen. De volgende dag werd er een scan gemaakt om te kunnen bepalen of hij moest worden geopereerd. Tegelijkertijd kreeg Solo een lijst met de medicijnen zodat hij kon proberen deze te kopen. In Ghana moet je zelf je medicijnen zien te kopen. De ziekenhuis apotheek bleek de voorgeschreven medicijnen niet te hebben. Uiteindelijk gelukte het Solo de medicijnen te kopen bij privé apothekers. Bij terugkomst was Prince weer terug op de intensive care.

De dienstdoende verpleegster nam de medicijnen in ontvangst en bracht ze naar de dokter voor verdere instructies. Ze kwam terug en begon met de medicatie die   worden ingenomen en verder bleef hij aan het infuus. Solo vroeg naar het resultaat van de scan. Ze zei: het resultaat is bij de dokter en hij is de juiste persoon om je daarover in te lichten.

De dokter kwam ’s avonds en direct vroeg Solo hem naar het resultaat van de scan en hij vertelde dat de scan aantoonde dat een operatie niet noodzakelijk was. Solo vond dat zowel van de zijde van de dokter als van de verpleegsters er weinig aandacht aan Prince werd geschonken en ook onvoldoende bereidheid om toelichting te geven.

Solo was verbaasd en voelde zich ongemakkelijk met de situatie. Dus informeerde hij Dr. Hannah over de situatie en zij beloofde contact op te nemen met artsen en verpleegsters van die afdeling. Inderdaad heeft ze contact opgenomen en er was een duidelijke verbetering waarneembaar in de verzorging van Prince.

De arts begon andere medicijnen voor te schrijven, die opnieuw niet beschikbaar waren in de ziekenhuis apotheek, maar het gelukte Solo om al de medicijnen in Kumasi te kopen maar de medicijnen waren erg duur. De aandacht van Solo was gericht op Prince en hij maakte zich geen zorgen over de kosten. Maar ondanks alles ging de conditie van Prince achteruit en zijn toestand verslechterde van dag tot dag.

Solo voelde zich steeds vervelender en was in een slechte stemming. Op een morgen zei hij tegen de arts, die kwam om de conditie van de patiënten te controleren, ik heb de laatste week geen enkele verbetering gezien maar alleen achteruitgang. De arts zei alleen dat Solo zich geen zorgen hoefde te maken en dat het goed ging. Maar Solo zei hem: dat hij zich grote zorgen maakte.

Eén van de verpleegsters vroeg Solo waar hij vandaan kwam en wat zijn relatie met Prince was enz. Solo vertelde haar dat hij uit Nsoatre in Brong Ahafo kwam, zij zei: echt waar? En ze begon te glimlachen en vertelde dat ze uit Fiapre kwam, wanneer je naar Sunyani rijd vanuit Nsoatre kom je door Fiapre, het is het stadje dat het dichts bij Nsoatre ligt. Solo vertelde het verhaal van Prince aan haar, over zijn gebruikt worden als slaaf en slechts eenmaal per dag een beetje eten enz. De verpleegster trok het zich erg aan en vertelde dat ze zodra ze tijd had met Solo wilde praten en ze vroeg zijn telefoon nummer.

Twee uur later belde ze al en vertelde dat ze wilde praten maar alleen wanneer Solo beloofde niets over het gesprek te vertellen dit om haar baan te beschermen. Solo beloofde dat hij het gesprek geheim zou houden.

In het gesprek vertelde ze dat vastgelegd was dat Prince het niet zou overleven, dit omdat zijn darmen en ingewanden waren aangetast, er zou geen verdere aandacht meer aan Prince worden geschonken. Er lag al vast dat 80% van de jongeren van die afdeling het niet zou overleven.

Maar zei ze: Solo geef de moed niet op, blijf steeds op de afdeling zoals tot nu toe, blijf druk uitoefenen en bid, want God kan meer doen dan wij denken en verwachten. Ik, aldus de verpleegster, zal doen wat ik kan om te helpen, wanneer ik dienst heb, en ze wenste Solo het allerbeste.

Na dit gesprek voelde Solo zich heel slecht, gedemoraliseerd en de tranen begonnen uit zijn ogen te stromen , zoals hij zelf zei. Hij kon die nacht niet meer slapen en allerlei gedachten kwamen in hem op:

1^e Hoe kan ik deze ontwikkeling vertellen aan het bestuur van Kinderhulp Ghana, de kinderen en leiding van het weeshuis, het Department of Social Welfare enz. wanneer Prince sterft?

2^e Wat zal het psychologische effect zijn op de andere weeskinderen?

3^e Hoe zal ik me voelen wanneer dit plaats zal vinden enz.?

Maar Solo zei tegen zichzelf, dit zal niet gebeuren, hij bad tot God, hij vertrouwde op Hem, Hij kan Prince beter maken en hem niet laten sterven.

In een volgende blog gaan we verder met dit verhaal.

Het is toch echt onze laatste dag in Ghana van deze reis. Om 8.00 uur opgestaan na een lange nacht want om 8 uur gingen we gisterenavond al naar bed. Na ons ontbijt zijn we buiten gaan zitten om te internetten. Met de Huawei mobile WiFi kunnen we overal in Ghana op het internet. We laten het apparaat bij Solo achter zodat de gasten die komen het ook kunnen gebruiken, tenminste in Nsoatre want daar moet hij dan wel blijven en ook moet het bijladen worden betaald. 6 Gigabyte kost 80 cedis ongeveer € 20.

We dachten een lekkere cappuccino te bestellen, maar dat hebben ze niet ondanks dat het wel op de kaart staat. Vanmorgen nog even gesproken met de vrouwelijke manager en gezegd dat ze moet zorgen voor meer bezoekers van dit hotel om het rendabel te maken. Het aantal gasten is te weinig terwijl de locatie t.o.v. het busstation heel gunstig is, slechts 5 minuten. Ik vertelde dat het voor onze bezoekers heel aantrekkelijk is, maar veel te duur. Wanneer ze nu eens met een aantrekkelijk aanbod komen dan kunnen we dit hotel onder de aandacht brengen. De bezoeksters overnachten nu in Tema en dat is 2 uur rijden naar het busstation. Voor Solo zou dit ook veel gunstiger zijn hij kan dan bezoeksters met het hotelbusje ophalen en wegbrengen naar het vliegveld. Bovendien kunnen de bezoeksters veel eerder vertrekken naar Nsoatre en zijn dan in het begin van de middag in Nsoatre. Nu is het dikwijls al avond, dit komt ook omdat Gideon meestal te laat bij het hotel is. Solo baalt daar ook van, maar vindt dat hij Gideon ’s morgens niet wakker kan maken. Solo slaapt dan bij Gideon thuis. Op deze wijze hebben we Gideon niet meer nodig en gaat alles veel georganiseerder. We hebben al gezegd tegen de manager dat ze Solo natuurlijk wel gratis moet laten overnachten. Afin ze zou er over nadenken en het met Solo bespreken.

Om 12.00 uur vertrekken we naar het grote winkelcentrum waar we gaan zitten wachten tot we naar het vliegveld kunnen gaan. We eten eerst pizza en daarna een ijsje. Maar we moeten daar een uur of vijf doorbrengen en dat is een hele tijd. Normaal wachten we in de boekwinkel van de DRTS maar er was vandaag geen stroom en dan is het geen pretje om daar te gaan zitten wachten. Tiny kwam op het idee om dan maar naar het winkelcentrum te gaan en dat was een goede ingeving.

Gideon die nu dus bij ons is, is gisteren gekozen in de lokale raad van de deelgemeente waar hij woont. Hij kreeg de meeste stemmen dus we konden hem feliciteren. Gisteren waren er in het hele land verkiezingen voor deze “local assembly”. Je wordt gekozen vanwege populariteit of wanneer mensen veel vertrouwen in je hebben. Het zijn geen politieke verkiezingen, dus je vertegenwoordigd geen politieke partij maar een groep mensen die je als kandidaat naar voren schuiven en zo ontstaat er een lijst met personen waaruit gekozen wordt.

Om half zes zijn we naar het vliegveld gegaan, en daar moesten we afscheid nemen van Gideon en Solo. Solo liep nog even mee met het wagentjes met onze bagage. Een half uurtje later zaten we in de lounge aan de frisdrank met hapjes. In elk geval is het wachten daar wat aangenamer. Intussen maken we van de gelegenheid gebruik om onze laptop en telefoon op te laden en deze blog te schrijven.

Wanneer de passagiers in het toestel zitten worden wij verzocht naar het toestel te gaan en dat gaat vlot. Enkele minuten na schematijd vertrekken we. De persoon die naast me zat had er geen probleem mee om met Tiny te wisselen mits de bemanning akkoord ging. Nu dat was geen probleem en voor vertrek zaten we al naast elkaar. Maar toen begonnen de stoelproblemen. Naast Tiny zat een vrouw en die wilde niet naast een man zitten. Nu het werd een heel stuivertje wisselen en een zuchtende bemanning. Wat bleek nu, dit werd genoemd het Afrika systeem, voor Afrika plaatst de computer vrouwen naast elkaar en gooit zo de echtparen uit elkaar. Vrouwen mogen dikwijls niet naast mannen zitten wanneer ze alleen reizen. Nu KLM bedankt dat jullie je oren laten hangen naar de moslim wensen. Dus reserveringen worden gewoon gewijzigd ondanks dat je plaatsen reserveert bij het boeken. Er waren enkele Nederlandse mannen die behoorlijk in discussie gingen met de bemanning over dit punt. Aan ons werd ook gevraagd of het zo goed was, ik zei het maakt me niet uit waar ik zit, maar ik vind het wel zo gezellig om naast mijn vrouw te zitten en daar waren ze het helemaal mee eens. Voor de bemanning moet zo iets toch ook een ramp zijn.

Om kwart over zeven waren we al met de koffers door de douane waar dhr. Vervoorn ons stond op te wachten om ons naar huis te brengen. Een uurtje later lagen we al in bed om tot één uur te slapen.

We zullen nog even doorgaan met de blog om het verhaal van Prince en Solo te vertellen over de periode voor ons bezoek die leidde tot grote gezondheidsproblemen bij Solo. Maar wij zijn blij en dankbaar dat we gedurende ons bezoek een Solo hebben meegemaakt die gezond is geworden en zeer goed functioneert zodat er een zeer goede samenwerking en aanpak was en we vol vertrouwen in de toekomst naar Woerden terug konden.

Toen Solo gisterenavond met de tickets thuiskwam was het even schrikken. Het systeem was gewijzigd. Solo had 3 houten plankjes bij zich met daarop meldingstijd 5.00 uur, vertrektijd 6.00 uur. Dus we moesten nog eerder uit Nsoatre vertrekken. Maandagavond hadden we al afscheid genomen van de kinderen. En zo gingen we vanmorgen al om 4.15 uur naar Sunyani. Voordat alles geregeld was duurde nogal lang maar om 6.02 gingen we rijden. Het ging allemaal heel vlot en om 13.30 uur zaten we in de wachtkamer van het VIP station te wachten op het busje van hotel Paloma. Toen die eindelijk door de drukte heen gekomen was, bleek het busje een auto te zijn waar Tiny en ik plus een chauffeur net in pasten. Ook met het autootje meegekomen was de dame waar Solo de reserveringen mee had gemaakt. Dus Solo ging met de dame en onze bagage in een taxi, op kosten van het hotel, ook op naar Paloma.

Na het inchecken zijn we eerst iets gaan drinken. Om 5.00 uur zijn we gaan eten. Ik moet zeggen het eten is goed en de kamers zijn ruimer dan de kamers in het andere Paloma hotel en ook goedkoper. Het voordeel van dit hotel is dat het dicht bij het busstation ligt.

Na het eten inchecken voor onze vlucht en jawel hoor opnieuw geen twee stoelen naast elkaar. En nu was er ook geen mogelijkheid van wijziging dus moeten we dat maar in het vliegtuig proberen. We moeten nu maar eens een klacht in gaan dienen bij de KLM temeer daar we de plaatsen al bij het boeken van de tickets hebben gereserveerd.

Tiny zit op de plaats die we wilden en ik zit op de rij die ik wilde maar dan wel een stoel achter Tiny. Ja KLM is niet meer wat het was en dan vlieg je business class, in de economy class zal nog wel een grotere puinhoop zijn. Morgenochtend relaxen, daarna lunchen en vervolgens om 17.00 uur naar het vliegveld waar we tot 22.10 uur moeten wachten op vertrek. We hopen om 07.00 uur te landen op Schiphol.

Het is alweer onze laatste dag van dit bezoek aan Nsoatre. Morgenochtend om 05.15 uur vertrekken we naar Sunyani om de VIP bus van 06.00 uur naar Accra te halen. Solo heeft al tickets gekocht want hij reist met ons mee. Wij vertrekken woensdagavond en diezelfde avond komen er weer twee stagiaires aan en die neemt Solo donderdag mee terug naar Nsoatre. Ze zullen ca. 3 maanden stage lopen in weeshuis en dagopvang. Bovendien heeft er één ervaring met een jaar stage met gehandicapte kinderen, dus dat komt heel goed uit nu we in september willen beginnen met een dagopvang voor deze kinderen.

Tiny was al vroeg bezig met de was. De kamer van de meiden is leeg gemaakt en schoon gemaakt en veranderd. Er staan nu drie bedden in die kamer, één breed bed van 105 cm is naar de opslag en daarvoor zijn er twee van normale breedte gekomen. Dus de logeerkamer heeft nu drie bedden met elk een muskietennet.

Het hele terrein is aangeharkt, dit moet overigens elke week gebeuren, het was een flinke hoop bladeren. Maar met zoveel handen gaat het snel en binnen een uur was er een flinke hoop en kon de brand erin.

Joseph is vandaag begonnen aan zijn nieuwe taak voor de komende tijd. Hij gaat de top van de muur en de poorten schilderen. Door de regen slijten de bovenkanten en de zijkanten van de muren erg.

Vorig jaar had ik de muren bij ons huis een verfje laten geven. Ik had Solo gezegd dat hij dat ook bij weeshuis en dagopvang moest laten doen. Hij heeft geld in het budget voor onderhoud, dus dat moet hij ook gebruiken. Het is behoud van de poreuze kap van de muren door ze te schilderen en de poorten beginnen ook behoorlijk te roesten. Joseph moet toch een jaar wachten voor hij naar de universiteit kan en in dat jaar kan hij best onderhoud verrichtten en assisteren bij de dagopvang. Zo draagt hij alvast bij aan de kosten van zijn studie. Er stonden vier knapen van buiten te kijken hoe Joseph aan het schilderen was, dus die heb ik weggestuurd. Benson assisteert hem door de zware bus met verf vast te houden terwijl Joseph op de trap staat.

Ook de oudere meiden hebben vandaag een taak zij moeten het gastenverblijf schoonmaken. Dan is dat tenminste schoon voordat de stagiaires komen en bovendien kan Tiny het nu nog controleren. Het gaf wel enige weerstand bij Sara die alweer op bed was gaan liggen. Er zijn toch een paar ouderen zoals Sara, George en Clement die zich duidelijk drukken wanneer er wat gedaan moet worden. Het is jammer dat Seth hierin tekort schiet en dat soort zaken aan Solo overlaat. Zo was het ook vandaag weer, Solo die de zaken in gang moest brengen en dan zelf ook aan het werk gaat.

Na de lunch brengen Mercy en Rachael hun spullen weer terug naar het weeshuis. Ze riepen eerst de jongere meisjes om hun spullen te dragen, nu daar heeft Tiny direct een stokje voor gestoken. Zowel bij de jongens als de meisjes zie je dat ze de jongeren als een soort slaaf gebruiken. Ik zei tegen Tiny nu kun je zien waar de slavernij vandaan komt het zit bij deze mensen gewoon in de genen. Wanneer ze de kans krijgen beginnen ze meteen te commanderen en dat doen ze bijna altijd schreeuwend. Sara is daar een heel sterk voorbeeld van, je krijgt er hoofdpijn van. Aan de andere kant is het wel zo dat ze heel goed met elkaar omgaan en dat ze ook wel gek op elkaar zijn. Toen de ouderen van kamp terugkwamen liepen de jongeren hun uitgelaten juichend tegemoet. Dat is wel weer fijn om te zien.

Zo zaten we dus zondagmorgen al vroeg buiten aan de tafel om te luisteren naar de kerkdienst in Woerden. Onze eigen predikant ds. Zondag deed, zoals hij zelf aangaf, eigenlijk die ochtend zijn intrede. Zijn bevestiging en intrede was toch formeler dan deze morgen zijn eerste preek voor de eigen gemeente. Ds. Zondag hoopt in de morgendiensten Psalm 23 vers voor vers te behandelen. Deze ochtend dus Psalm 23 : 1: Een herderslied 1^e Over de aardse herder 2^e Over de goede Herder 3^e Over de overste Herder.

Dominee laat telkens een gedeelte uit het Oude Testament en Nieuwe Testament lezen en dat was nu: Psalm 23 en Johannes 10 : 1 – 18.

Na de kerkdienst zijn we gaan ontbijten en daarna hebben we muziek van onze laptop aangezet: Engelse Hymns. We hebben er daar zoveel van op onze laptop staan dat we wel een dag vooruit kunnen.

Onverwacht komen vijf jonge dames langs van 14 en 15 jaar. Ze komen op visite en willen er graag even bij komen zitten. Ze stellen zich voor en we maken een praatje, één vraagt of ik George ken, natuurlijk ken ik George en vertel dat we alle kinderen hier vanzelfsprekend kennen. Ze verteld dat George haar man is, nu ik vertel haar dat ze bedoelt dat ze zijn vriendin is en waarschuw haar direct. Ze zijn nog veel te jong. George is net 13 geworden, hoewel hij erg flink is voor zijn leeftijd en zij nog maar 14. Ze zitten op de Presby-Dutch Junior High in de 2^e of 3^e klas. De derde klassers willen volgend jaar naar de Presby-Dutch Senior High. Vorige week zondag hadden ze alle 5 de kerkgeschiedenis ontvangen die we uit hebben laten delen en waarvoor ze bedanken. Dan komt de reden van hun bezoek er uit ze willen wel een ijsje, nu daar beginnen we niet aan en ik laat ze weten dat we zorgen voor de kinderen hier maar niet van plan zijn om voor iedereen te gaan zorgen. Ik zeg: het was gezellig maar bedankt, jullie moeten terug naar de kerk.

Vervolgens komen Solo en Regina met hun kinderen Christian en Tina een uurtje op bezoek. Christian geniet van een ijsje en Tiny ziet kans om Tina aan het lachen te krijgen. Tot nu toe begon ze steeds te huilen wanneer ze ons zag. Tina begint al een hele meid te worden, een dag voordat we vorig jaar weg gingen is ze geboren en we hadden haar nog net kunnen bewonderen voordat we vertrokken.

Tina heeft wel de lichte kleur van Solomon maar lijkt niet op hem, terwijl Christian sprekend zijn vader is. Christian is een heel bedrijvig ventje geworden hij wil alles zelf ontdekken en is erg bewegelijk. Toen ze opstonden om weg te gaan kwamen onze volgende gasten.

Het waren Juliet en haar man. Ze kwamen afscheid nemen en bedanken voor de woorden en toelichting vanuit Gods Woord die we ze hadden gegeven bij het overlijden van hun zoontje. Ogenschijnlijk zag Juliet er weer goed uit en was ze opgewekt, maar ik vond dat ze in haar gezicht was vermagerd.

Inmiddels was het half drie geworden en wilden we toch wel graag beginnen aan onze kippensoep met brood.

‘s Middags mochten we weer luisteren naar de avonddienst uit de Bethlehemkerk. Ds. Zondag behandelde HC zondag 46 en liet lezen Lukas 11 : 1 – 13. Het thema was: De aanspraak in het volmaakte gebed. Twee punten: 1^e Kinderlijk ontzag. 2^e Kinderlijk vertrouwen. Wat zouden we graag zien dat de mensen hier ook zulk onderwijs zouden ontvangen. Het lijkt wel of het hier alleen maar gaat om loeihard lang te bidden en te zingen en vervolgens al schreeuwend te preken. We hebben in de kerk al eens gevraagd of ze, met eerbied gesproken, denken dat de Heere doof is. Gelukkig is de dienst in Woerden precies afgelopen wanneer hier de kerk begint, door de 2 uur tijdverschil, anders zouden we de dienst uit de Bethlehemkerk niet kunnen horen.

Zaterdag had Tiny weer een cake gebakken en na de avondsluiting en het gebed voor de nacht was er voor alle kinderen een plak cake. En terwijl Tiny en ik onze koffie dronken en Mercy en Rachael hun chocolademelk was er voor mij ook een plak cake.

We plaatsen bij dit stukje vier foto’s, de eerste laat zien hoe de kinderen hier leven en de vierde, die we al eerder plaatsten, laat onze weeskinderen zien. Nu staan de weeskinderen wel alleen in dit leven maar ze hebben het veel beter en kunnen studeren wanneer ze dat willen en kunnen. Het is de Genade van de Heere in hun leven en we bidden en hopen dat ze dat beseffen en de Heere zullen zoeken in hun jonge jaren.

Vandaag een gezellige ontspannen dag samen met Mercy, Martha, Rachael en Hannah. Met de koffie waren Mercy en Rachael klaar met het schoonmaken en kwamen Martha en Hannah en dronken wij koffie en zij chocolademelk, ook Solo kwam langs en dronk chocolademelk mee. Solo en ik namen nog even de laatste zaken door en de laatste reserveringen werden gemaakt voor de groep van 10 personen die in oktober komen uit Nederland. Intussen zaten de meiden gezellig te klosjebreien en maakten armbandjes in allerlei kleuren.

Iets na twaalven gingen we naar het Eusbett hotel om te lunchen. De meiden wilden Ghanees eten: Mercy en Rachael namen fufu met groundnutsoup en geitenvlees en Martha en Hannah namen banku met okrostuw met geitenvlees. Het zag er allemaal geweldig uit en het waren hele grote porties. Mercy had het vrij snel op, Rachael had er moeite mee maar heeft het opgekregen, maar Martha en Hannah konden het niet op, dus hebben we een schaalvol meegenomen voor het weeshuis.

Hierna was er voor allemaal nog een flink ijsje. Nadat we popcorn hadden gekocht voor de jongere kinderen en 4 liter ijs reden we om drie uur weer naar Nsoatre.

Thuisgekomen riepen we eerst Amanda, Lisa, Sara en huismoeder Mercy voor een zak popcorn en ijs. Nu die genoten ook.

De twee jongens Benjamin en Stephen waren spelen en kwamen tegen zessen ook voor hun portie en dat was genieten.

Niemand had er nog trek dus vanavond aten we niet, maar de meiden hebben tot half zeven weer zitten klosjebreien. Ze vinden het geweldig en ook Solo is enthousiast en heeft meer pennen en klosjes gemaakt en loopt nu met een rood, wit en blauwe armband om.

Om half zeven moesten de meiden als een haas aan het werk om de groenten voor de kippensoep voor morgen te snijden. Ze moeten na de avondsluiting nog even verder, want het is heel veel groente voor een pan van 5 liter soep.

Morgen is het weer vroeg ontbijten, want gezien het tijdverschil van 2 uur begint voor ons de kerk in Woerden om 8.00 uur.