Gisterenochtend zat ik heerlijk rustig op ons terras na te denken over wat ik zou gaan zeggen tegen de ‘Nsoatrehene’ en de ‘Nsoatre Traditional Council’ toen voor me op het grint een van die soort hagedissen rustig bleef zitten en dus maakten ik maar een foto. Ook waren de kinderen weer druk aan het oefenen voor de parade, nu gingen ze ook even naar het grote veld achter ons huis waar de parade wordt gehouden. Zij zijn de tweede groep die start.
Gisteren zijn we dus op bezoek geweest bij de ‘Nsoatrehene’ of wel koning Oppong Boakye de 2e. Wanneer de ‘Nsoatre Traditional Council’ onder zijn leiding bij elkaar komt voor de rechtszitting is dat altijd op een vrijdag. Samen met Tiny en de familie was ik uitgenodigd om ten overstaan van de Nsoatrehene, de Chiefs en de Koningin een en ander te vertellen over het werk hier in Nsoatre.
Dat gaat allemaal met veel ceremonie zoals het overhandigen van geschenken in dit geval de traditionele twee flessen Henkes jenever. Ik kreeg vervolgens ook een fles namens hem. De flessen zien er nog hetzelfde uit als in de slaventijd, toen werden er door de Nederlanders slaven mee gekocht. Het was voor Tiny en mij niet de eerste ontmoeting met de Nsoatrehene we waren al eerder geweest maar nu was het in zijn nieuwe paleis. Van het eerste bezoek hebben we de fles Henkes nog thuis staan als souvenir. We hebben de fles nu aan Eskil gegeven dan kan hij op school over de ontmoeting vertellen en de fles laten zien.
Het is verbazingwekkend te zien hoe twee systemen in een land naast elkaar kunnen bestaan: het politieke systeem met een president aan het hoofd en het Chieftancy systeem welke alle grond beheerd, een regio bestuurd met alles wat er bij komt kijken en ook juridisch de zaken regelt en rechtspreekt. Het Chieftancy systeem functioneert waarschijnlijk al honderden jaren terwijl het politieke systeem pas sinds de onafhankelijkheid op 6 maart 1957 functioneert overigens met diverse staatsgrepen en veel corruptie. Het Chieftancy systeem is alleen van toepassing bij de Akan stammen in midden en zuiden van Ghana. In het noorden is het systeem anders met over het algemeen een moslim aan het hoofd als alleenheerser. Het Chieftancy systeem is eigenlijk een heel democratisch bestuurssysteem. Het hoogtepunt vind ik Ashanti waar de Asantehene de heerser is van de hele provincie en duidelijk meer macht heeft dan de president van Ghana. De Asantehene, dus de koning van Ashanti Region, heeft al vele jaren een goede verbinding met ons koningshuis.
Aan de hand van de situatie in Nsoatre zal ik proberen uit te leggen hoe het systeem in elkaar zit. Het eerste echtpaar dat zich in een nieuw onbevolkt gebied vestigt is het koningshuis. De dochters uit dat echtpaar zijn koningin, bij de Akan volken lopen de lijnen via de vrouwen. De jongens uit het huwelijk zijn niets. Het eerste echtpaar in Nsoatre had 3 dochters en dat zijn de 3 koningshuizen geworden in Nsoatre. Het zijn de huizen: Twabiri waartoe Regina de vrouw van Solo behoort, Nsesereso waartoe de huidige Nsoatrehene behoort en bijvoorbeeld ook Adwinsa de eigenaar van het enige hotel in Nsoatre, hij is overigens voornemens om ons vandaag te bezoeken en verder het huis Abuom. De leden van zo’n koningshuis doen niets maar worden gediend door de overige families die ook hun eigen Chief hebben. Nsoatre heeft nog negen families met zo’n hoofd. Vroeger waren deze families min of meer de slaaf van de koningshuizen. De leden van zo’n koningshuis moesten gaaf zijn, dus geen gebreken en geen littekens. Om dat zo te houden deden ze niets en zorgden de andere families voor het werk en het voedsel. Ook gingen de leden niet naar school en leerden dus niets en lieten zich alleen maar bedienen.
Maar de tijden veranderen ook voor deze koningshuizen. De familie van Regina bestaat uit meer dan 500 personen en was aan de beurt om de volgende Nsoatrehene te leveren. Maar niemand had enige opleiding en de bevolking accepteerde geen opvolger uit dat huis. Degene die in aanmerking kwam volgens het huis van de familie van Regina was een persoon die in Duitsland woonde, volgens Solo deed hij daar de afwas in een restaurant. Meer dan 15 jaar heeft de strijd voor een opvolger geduurd, dus bijna al de jaren dat wij hier zijn was er geen nieuwe Nsoatrehene.
Ik rond dit nu af anders wordt het te lang. Maar nog kort over Regina.
Regina zakte voor het examen van de Senior High School, het is Solo geweest die Regina heeft aangespoord toch door te gaan en na het afronden van de Senior High verder te studeren. Zij geeft nu les op een meisjes Senior High in het vak wat wij noemen ‘maatschappijleer’. Regina is de enige van het huis Twabiri die heeft gestudeerd en kan dus gemakkelijk de volgende koningin worden. Solo heeft haar als vrouw gekozen overigens tegen de zin van zijn moeder en grootmoeder, maar zijn zussen en broers steunden hem. Moeder en grootmoeder waren tegen omdat het huis Twabiri niet goed bekend staat: zij drinken alcohol en doen niets zoals in vroeger jaren. Solo is Regina dan ook voortdurend aan het wijzen op dingen die ze niet moet doen omdat het later door de bevolking tegen haar zal worden gebruikt. De bevolking volgt haar nu al kritisch want begrijpt heel goed dat haar zoon Christian Hammink Boateng, wanneer hij gezond mag blijven en een goede opleiding krijgt, eens de nieuwe Nsoatrehene zal worden.