Ghana 2016

Ghana is een duur land geworden, ook voor ons als westerlingen zijn de prijzen hoog. Veel producten zijn duurden dan in Nederland.

In februari 2015 is elektriciteit 80%, diesel en benzine 20% en de belastingen met 15% omhoog gegaan.

Per 1 januari 2016 zijn de prijzen van elektriciteit met 60%, diesel en benzine met 28%, invoerbelasting met 30% en de belastingen met 27% gestegen.

Ten opzichte van januari 2015 is 100 is dus de prijs van elektriciteit nu 288 geworden en die van diesel en benzine in januari 100 is zij nu 154 en dat in 1 jaar terwijl energie prijzen juist omlaag zouden moeten zijn gegaan.

Al deze prijsverhogingen worden natuurlijk doorberekend in de producten en moet uiteindelijk betaald worden door de consument.

In juni dit jaar zullen de belastingen opnieuw worden verhoogd en vooral invoerbelastingen zullen omhoog gaan. Dus ingevoerde producten en dat is bijna alles, want Ghana heeft nagenoeg geen eigen industrie, zijn zeer fors gestegen.

Ghana heeft een eigen cement fabriek en een baal cement kostte GHȼ 20, begin vorig jaar steeg ze naar GHȼ 26 per baal. Echter China begon grote partijen cement in Ghana te dumpen waardoor de prijs onder druk kwam en nu weer GHȼ 21,50 is.

Vandaag zijn de verzekeringen voor auto’s, huizen enz. verhoogd met 500%. Het ziet er naar uit dat nu de verkiezingen in december naderen deze regering nog even zijn zakken verder wil vullen. De 116 bussen van Metro, bussen die rijden rond Accra, zijn opnieuw gespoten met portretten van de president en verkiezingsleuzen, kosten 3,6 miljoen GHȼ. De inflatie bedroeg in december 2015 16,8% en in januari 2016 19%. Desondanks verstrekt ABN-Amro twee miljoenen leningen tegen een rente percentage van 1,95%, de laatste lening over de 12 miljoen euro. Leningen voor gezondheidsprojecten o.a. HIV-Aids, kanker enz. prima natuurlijk, maar de bevolking is overtuigd dat minimaal 40% aan de strijkstok blijft hangen van de overheid.

Maar er zijn ook positieve ontwikkelingen voor onze stichting.

De gesprekken verlopen tot op heden naar wens en we hopen dat onze voorstellen tot een aantal verbeteringen zullen leiden. In elk geval is het begin er.

Op 20 augustus 2015 bezochten we met de weeskinderen de waterzuiveringsinstallatie in Sunyani. De organisatie is onder de indruk geraakt van de weeskinderen die zeer goede vragen stelden en van het werk dat hier gedaan wordt door de organisatie. Rond de jaarwisseling zijn er geschenken in het weeshuis voor de kinderen ontvangen. Verder is aangeboden dat zij gratis de 4 polytanks voor de watervoorziening schoon gaan maken en de filtering bij zal houden. Gisteren is aan de directeur de problemen met de pompen voorgelegd, overigens hebben wij sinds vanmiddag weer waterdruk. Er zijn voorstellen aangegeven om de situatie te verbeteren en een ingenieur gaat het uitwerken. De waterzuiveringsinstallatie ligt naast de rivier die voor het water zorgt en waar hele grote vissen in zitten, zie foto. Wij eten vanavond ook vis, maar dat is gebakken makreel.

Vanmorgen was ik vroeg uit de veren en ben de dagopvang gaan inspecteren. Nu dat was perfect, het hele terrein was om 7.30 uur al aangeveegd en de eerste kinderen waren al aanwezig onder het toeziend oog van een leidster. In de eetzaal werden de tafels en stoelen afgeboend. Kortom alles was gereed voor de nieuwe dag.

Voor het ontbijt zaten we rustig ons duivenpaartje in de boom te observeren. Het zag er naar uit dat er al werd gebroed. Plotseling was het nest leeg, in de volgende boom zat een groot soort kraai en daar waren ze waarschijnlijk bang voor.

We hebben de kraai weggejaagd maar de duiven zijn niet teruggekomen. De kraai ging daarna op de grond zitten te eten van iets. En daar hebben we een foto van hem gemaakt en daarna een steen naar hem gegooid zodat hij weg ging. De kraaien eten ook onze kuikentjes op dus we zien ze liever gaan dan komen. ’s Avonds zitten er honderden bij ons in de bomen en maken veel lawaai totdat het geheel donker is.

Vanmorgen hebben we ons gesprek met Solo voortgezet, het is een pittig gesprek geworden van 2.30uur. Maar we zijn heel eind verder gekomen. En we zitten nu voor de belangrijkste zaken op dezelfde golflengte.

Vanmiddag hebben Tiny, Ria en Krister hun kleding opgehaald dat ze hebben laten maken. De Jurk van Tiny zit goed alleen hebben ze hem gevoerd. De jurk van Ria is niet volgens de afspraak gemaakt en zit niet goed. Het pakje van Krister staat leuk maar is ook vreemd in elkaar genaaid. Besloten wordt dat Tiny de jurk van Ria gaat veranderen en een riem gaat maken voor de broek van Krister. De foto geeft ons trotse drietal weer in hun nieuwe kleding.

Het is vandaag een zeer warme dag, de thermometer op ons terras in de schaduw en met de plafondventilator aan geeft een temperatuur van 38 graden. Maar we hebben zoeven lekkere koele mango zitten eten.

Gisteren is een flinke partij ongebrande pindas gekocht. Vandaag zijn ze gebrand. Eerst kook je de aardnootjes en daarna laat je ze afkoelen. Vervolgens worden ze op een vuurtje geroosterd. In een platte schaal worden de pindas en nog een andere stof gedaan, die stof voorkomt dat de pindas verbranden. Dus na de mango heerlijke warme vers gebrande pindas. Zo genieten we beiden in onze kamer met airconditioning.

De elektricien is net de deur uit, hij heeft een nieuw dubbel stopcontact geplaatst want rond de middag had de oude, voor koelkast en magnetron, het begeven maar dat behoort er nu eenmaal bij in Ghana. Ghana is echt een land waar afgekeurde materialen worden gedumpt, vandaar de korte levensduur van materialen. Maar dat is niet het ergste, wij vinden het veel erger dat Nederland zijn oude en kapotte elektronica in Ghana dumpt, waar jonge kinderen de nog bruikbare materialen en mineralen eruit moeten halen met alle nare gevolgen voor de gezondheid van die kinderen (ofwel kindslaven). Later in de middag is de pomp voor de waterdruk weer uitgevallen, het lijkt een elektrisch probleem, dus morgenochtend komt de elektricien weer.

Juliet en Bente zijn heel erg op elkaar gesteld. Gisteren zei Bente: Juliet tomorrow I like to have pancakes. Dus vanavond eten we pannenkoeken.

Ik zit vanmorgen lekker op het terras te genieten. Tiny, Ria, Juliet en Naomi zijn om even na negenen vertrokken naar Sunyani. Juliet weet daar dicht bij het taxistation in een groot gebouw een drietalwinkeltjes waar ze veel buitenlandse levensmiddelen verkopen. Juliet heeft gezorgd dat ik een thermoskan met koffie heb en zo zit ik rustig naar de vogeltjes te kijken en te luisteren. In de boom voor me zijn twee duifjes een nestje aan het bouwen en kleinere vogeltjes vliegen rond en fluiten. Er zijn ook veel vlinders in allerlei kleuren en variaties. Alleen zijn de vlinders me steeds te vlug af voor een foto.

We kunnen nog steeds volop sinaasappelsap drinken en er zit alweer nieuwe vrucht aan de bomen. Bente kwam er vanmorgen met een grote lege bak op haar hoofd aanlopen, toen we zaten te ontbijten, ze ging sinaasappelen plukken. Met een bak vol op haar hoofd liep ze voorzichtig terug.

Naast ons huis stond een grote plas water, Solo zei de pijp is boven de pomp afgebroken, ik zeg: je weet toch dat de schade ná reparatie in Ghana altijd groter is dan vóór reparatie. Afin, water er af en tijdelijk ducktape er om geplakt en zo hebben we weer een straaltje water. Inmiddels is ook een nieuwe pomp geplaatst en hadden we tot in de avond nog steeds geen water. Gelukkig is later de watertoevoer weer in orde gekomen.

Herbert komt met Eskil, Krister en Bente op bezoek. Herbert had een drone meegenomen uit Noorwegen, hij wil proberen foto’s te maken vanuit de hoogte. Krister is er mee aan het vliegen en dat gaat prima, maar Herbert gaat nog hoger tot boven de bomen maar terug land hij boven in de boom. Gelukkig krijgen ze hem er weer uit.

Intussen is het speelkwartier van de dagopvang begonnen en zien we de kinderen druk schommelen, glijden en draaien.

Na vier uurtjes komen de dames terug met allerlei spullen. Tiny komt met de mededeling dat ze een wasmachine wil kopen. Nu dat kan maar er moeten dan ook aansluitingen gemaakt worden voor water en elektrisch. Inmiddels is ook een nieuwe pomp geplaatst en hebben we weer flink water.

Zoals u weet wordt er koffie verkocht ten bate van ‘Kinderhulp Ghana’. We maken daarom enige foto’s voor de reclame. Op de foto Benson en Rachael met een pak super lekkere koffie.

Na het avondeten hebben Ria en ik een gesprek met Solo en is ook deze dag weer voorbij.

Zaterdag bleek opnieuw dat er grote behoefte is aan een goede loodgieter. Het gastenverblijf had geen water. Buitengekomen bij de watertoren bleek dat het water er bij de aansluiting van de pomp uitstroomde. Later bleek dat de pomp ook niet meer werkte. Dus daarna was er wel water maar geen waterdruk zodat er van douchen niet veel terechtkomt. Maandagmorgen is er een monteur geweest en die heeft een nieuwe pomp geplaatst. Gisteren bleek ook onze pomp niet meer te werken. Dus wel water maar niet lekker douchen.

Ik was al bijtijds buiten op deze zondagmorgen en Bente was nog in haar nachtjapon al druk bezig met de verzorging van haar geitje.

Gisterenmorgen las ouderling Den Besten op deze 1^e lijdenszondag een preek van ds. Van der Net : De eerste lijdensaankondiging van de Heere Jezus Christus .

Toen we na de dienst bij elkaar zaten aan de koffie was Bente verdrietig; het geitje, een bokje die ze Max heeft genoemd, mekkerde steeds en zij dacht dat het kwam omdat ze hem niet goed verzorgde.

Zondagmiddag hebben we zonder stroom gezeten maar gelukkig was het maar 2 uurtjes en voor kerktijd hadden we weer stroom, het valt tot op heden erg mee.

Om 5.30uur was het weer kerktijd. Ouderling Schalk las een preek van ds. Hofman: Jezus geneest een melaatse .

Vandaag hebben Ria en ik een uitvoerig gesprek gehad met de aannemer. Eerst is er een toelichting gegeven op de stand van zaken en de toekomstfilosofie van de stichting. Vervolgens zijn lopende en toekomstige projecten doorgenomen. Ook veel bijkomende zaken zoals preventief onderhoud zijn besproken. Vervolgens zijn we naar het gastenverblijf gegaan en hebben punten laten zien die moeten worden verbeterd bij nieuwe projecten. Dus na een oriëntatietijd is nu het serieuze werk voor ons begonnen van officiële besprekingen, overleg, aanpassingen en doorvoeren van verbeteringen. Vooral aanpassingen in de organisatie zullen wel het nodige overleg gaan vragen.

Solo is vanmiddag samen met de aannemer op pad om nieuwe elektronica proberen te vinden voor onze pomp voor de waterdruk. Voor het gastenverblijf heeft de aannemer een nieuwe pomp gebracht. Het wachten is nu op het plaatsen en aansluiten, Solo wilde dit gaan doen maar daar hebben we een stokje voor gestoken. We hebben hem duidelijk gemaakt dat hij een andere taak heeft binnen de stichting.

Uiteindelijk zijn ze 3 uur bezig geweest, een elektricien, een loodgieter en Solo. Het gastenverblijf heeft nu een flinke straal water maar bij ons is het niets geworden en Solo kwam vertellen dat het niet lukte en dat er een nieuwe pomp moest komen.

Tiny is druk geweest met de was en die hangt weer te drogen en dat gaat snel hier.

De kinderen krijgen gewoon school van hun vader, zij hebben lesmateriaal enz. meegekregen vanuit Noorwegen. Bente moest de hoeveelheid regen meten en de temperatuur, nu de regenmeter zal naar verwachting tot april wel leeg blijven en de temperatuur zal op de school in Noorwegen wel verrassend overkomen. Eskil zit onder zijn muskietennet op zijn laptop te werken. Krister en Bente kijken toe.

Voor het avondeten hebben we een schema gemaakt, vanavond was er kotomle op het menu met yam en gebakken vis. Door de droogte is er geen goede kotomle te koop, onze dames koks, Juliet en Naomi, stelden voor om hiervoor in de plaats witte kool te nemen en dat op dezelfde wijze klaar te maken. Nu dat smaakte heerlijk.

Niet alles wordt opgegeten en wat overblijft willen de weeskinderen maar wat graag. Ze hadden net gegeten maar dat is geen probleem voor ze, ze kunnen heel wat eten aan.

Deze maal nogal wat verschillen of variatie in onze blog.

Vanaf het muurtje tussen onze tuin en het gedeelte met weeshuis en dagopvang kan de haan zijn harem goed in de gaten houden. Overdag is dat wel aardig maar ’s nachts is het kraaien van de haan minder prettig.

Donderdag zei Bente ik wil graag een geitje om te verzorgen. Dus vroegen Ria en Herbert aan Solo om een jong geitje te kopen. Solo ging gisteren aan het eind van de schooldag naar Seth en vroeg of Seth een geitje wilde kopen voor Bente. Dat hoorde een echtpaar die hun kind op kwamen halen en de vrouw zei spontaan mijn vader heeft jonge geitjes. Wij vragen hem wel om een geitje die witten doen zo veel voor ons dan kunnen we nu wat terug doen. Aan het eind van de middag was het geitje er, ook de weeskinderen spelen er mee en Gideon kapte vanmorgen al vroeg takken met flinke groene bladeren zodat het beest wat te knabbelen heeft.

We ontbijten en lunchen apart maar ’s avonds eten we met elkaar in het gastenverblijf. Donderdagavond hadden we spaghetti en Bente zei ik wil: ‘African food’, dus vrijdagavond aten we red-red. Red-red is gebakken plantain met een gerecht van bruine bonen. Ik vind het altijd heerlijk maar het is een zware maaltijd en niet allen wilde het proberen maar er was ook nog rijstballen met pindasoep. Bente eet haar rijstballen met soep op zijn Ghanees met haar handen.

Vanmorgen waren de kinderen al vroeg bezig om het terrein aan te vegen en daarna zijn de jongens de muur gaan afboenen.

In de kerk naast ons wordt er een huwelijk voltrokken, dus kunnen we vanaf ons terras meegenieten. Om 10 uur begon de dienst en het wordt een lange zit voor het echtpaar en de familie. Er wordt veel gezongen en Lucy is de zangeres, zie foto, en die hoor je er dan bovenuit. De dienst was om 14.30uur afgelopen, dus een trouwdienst van 4 uur en 30 minuten dat zie ik in Nederland nog niet gebeuren en dat bij deze temperaturen. Mijn telefoon geeft al enkele dagen 37graden aan maar ik denk dat het ongeveer 34 is op het heetst van de dag.

Herbert en Eskil zijn bezig om klusjes aan ons huis te doen. We hebben mooie houten plafonds maar door het droge weer beginnen er enkele plankjes los te komen en onze voordeur is gaan werken en klemt. In het gastenverblijf hebben ze ook al een en ander gerepareerd.

Solo werd gisteren vanuit Sunyani gebeld door een onbekende dame, ze vertelde dat ze had gehoord van het goede werk dat hier gedaan wordt en dat ze zelf gehandicapt was maar geen hulp nodig had. Maar ze kon ons ergens mee helpen, dus is Solo er vanmiddag heen geweest. De vrouw is na een ongeluk 20 jaar geleden en een operatie invalide geworden. Ze kan niet meer zitten en lopen. Ze maakt prachtige kinderkleding vooral meisjesjurken. Ze had gehoord van het uitdelen van kleding en gaf een grote zak met kleding mee, plus foto’s. Ze naait de kleding met de hand want ze kan niet achter een naaimachine zitten. Waar ze om verlegen zit is materiaal, we zullen proberen haar volgende week te bezoeken en dan schrijven we meer over haar.

Na het avondeten nemen de grotere meisjes de haren van Tiny en Ria onderhanden.

We zaten vanmorgen rustig te ontbijten toen er een mooie vogel op de kale takken in de teakboom ging zitten. Hij, want het was het mannetje, bleef daar een hele tijd zitten zodat we ons foto toestel konden pakken en een foto nemen. Na verloop van tijd kwam het vrouwtje aanvliegen, het vrouwtje was helemaal bruinachtig, ze ging in de boom ernaast zitten. Op een gegeven moment vlogen ze samen weg.

Vanmorgen weer naar de spelende kinderen in de eetzaal, nu was het de klas van Lucy zij staat op de geplaatste foto. Ik was verbaasd over het grote aantal kinderen, de klas van Lucy is wel tweemaal zo groot als de klas van Seth. Inderdaad zoals we al verwacht hadden heeft Lucy wel het vermogen om driedimensionaal te denken. Ze keek over de tafels en pakte hier en daar een puzzel stukje weg en legde het in één van de puzzels. Ook waren er twee kinderen die het door hadden. Dus wat we geprobeerd hebben bij de andere leerkrachten en bij kinderen lukt Lucy wel en ook al enkele kinderen. Ik zal met Lucy praten en haar er op wijzen dat het goed is om deze eigenschap bij de kinderen te ontwikkelen. Wij begrijpen als blanken natuurlijk helemaal niet dat dit hier problemen geeft, bij ons beginnen kinderen van 2 jaar al met eenvoudige houten puzzels in elkaar te leggen, terwijl hier veel volwassenen dat niet kunnen.

De administrateur of headmaster zoals we hem noemen, kwam ons bezoeken. Hij heeft 4 jaar de dagopvang geleid toen Solo studeerde. Hij is een belangrijk man in Nsoatre die vooral erg druk is met het regelen van begrafenissen waarbij hij nagenoeg altijd in de traditionele kleding aanwezig is. Hij is de zoon van Martin Donkor de enige persoon waar hier een straat naar is vernoemd. Martin Donkor heeft in deze regio, namens dictator Rawlings, de grond verdeeld. Alle families kregen een stuk van het woud toegewezen waarin ze konden gaan verbouwen. Ik ben nog steeds van mening dat Rawlings het goed heeft gedaan op diverse gebieden; er was rust en veiligheid in het land. Er is nu veel corruptie en ’s nachts is het niet veilig meer.

De headmaster vertelde dat hij maandagmorgen langs was geweest en een grote tas met fruit had gebracht maar dat wij nog sliepen. Verder vertelde hij dat hij tijdens ons bezoek in augustus niet kon komen omdat zijn vrouw was overleden en hij binnen moest blijven totdat alle ceremoniën waren vervuld. Ja en dat kan weken of zelfs maanden duren. We condoleerden hem en vroegen naar haar leeftijd: uhh, 70 nee ongeveer 65 was het antwoordt. Ouderen weten hun leeftijd niet en daarom kun je onder foto’s op aanplakborden soms lezen dat de begrafenis van die of die op .. zal plaatsvinden en dat de overlevende 112 jaar oud was. De leeftijd klopt dus niet.

Tegen lunchtijd kwam Solo terug, vannacht om half drie was hij terug in Sunyani van zijn reis naar Accra. Vanmorgen is hij de sociale lasten en belasting van de medewerkers gaan betalen. Hij kwam bij me met ‘we have a big problem’. Per 1 januari hadden we de salarissen met 5% verhoogd. Wat blijkt nu, de overheid heeft de salarissen met 10% verhoogt en heeft een minimum salaris voor overheidpersoneel vastgesteld op 8GHcedis per dag over 6 dagen per week, dus 48 GHȼ/week. Om enig inzicht te geven het volgende: Het jaarinkomen van ruim 50% van de bevolking ligt onder de € 200/jaar. Vandaag is de koers van de banken omhoog gegaan van 3,85 naar 4,2 maar er wordt bijgezegd dat ze weer zal gaan zakken want er staat een grote lening van Italië aan te komen. Euro 200 is dus vandaag 840 GHȼ waard dat is per week 16 GHȼ ofwel 25% van het minimum loon.

Echter wanneer je belasting betaald en sociale lasten , zoals onze stichting doet, dan betaal je dat minimaal over het officiële minimum loon voor ambtenaren dus over 8GHȼ/dag. En dat was een opnieuw een verrassing want dit wisten we niet.

Onze medewerkers verdienen minder dus gaan ze er netto flink op achteruit, bovendien blijkt nu dat hun nettoloon minder is dan hetgeen de stichting dacht. De afdrachten waren 12,5% voor de werkgever en 5% voor de werknemer, wij betaalden ook het werknemers deel want van een individuele afdracht komt toch niets terecht en dan zouden wij de boete krijgen voor het niet afdragen. Solo vertelde dat hij het uit zal leggen en dat ze er wel begrip voor zullen hebben. Want ze krijgen nu een pensioen en die is wel veel beter geregeld dan voorheen. Het pensioen is nu maandelijks geworden voor de rest van je leven, voorheen kregen ze een bedrag ineens. Het grote probleem in Ghana is echter dat buiten overheidspersoneel nagenoeg niemand, zowel werkgevers als werknemers, sociale lasten betaald en dus ook geen pensioen zal ontvangen.

Voor vandaag laten we het hierbij, wanneer zich nog iets bijzonders voordoet leest u dat morgen.

Bodil en Gabriel zijn om 5uur vanmorgen samen met Solo vertrokken.

Ik ben vanmorgen eerst naar de spelende kinderen in de eetzaal gaan kijken, want het is donderdag en tijd voor creativiteit voor de klas van Seth. Om 9uur gaan deze kinderen dan naar de eetzaal. Maar het spelen is nog steeds bedroevend want de kinderen weten niet hoe ze iets moeten bouwen of een legpuzzel in elkaar leggen. Het probleem is dat de volwassenen het ook niet kunnen. Een puzzel van 12 of 16 stukjes kunnen die meestal zelfs niet in elkaar leggen. Dat inzicht ontbreekt, we hebben het al dikwijls uitgeprobeerd. Morgen is de klas van Lucy aan de beurt en ik schat dat Lucy meer inzicht heeft, dus dat gaan we uitproberen. Dat inzicht ontbreekt geeft dikwijls moeilijke situaties, want men zegt altijd ja en zegt dat men het begrijpt. Met plannen voor nieuwbouw is dat heel vervelend; leg je het uit aan de hand van schetsen en knikken ze maar blijkt later dat ze er niets van begrijpen en geen tekening kunnen lezen.

Na de koffie zijn Tiny en ik met Krister en Bente naar de gehandicapte kinderen gegaan. Bente vind het eng. Wat is het fijn om te zien dat Edna al behoorlijk goed begint te lopen en Isaac is als steeds uitgelaten blij, wat is dat toch een blijmoedige jongen, jammer dat hij zo ernstig gehandicapt is. Voor Blessing is alleen eten belangrijk lijkt het wel.

De kinderen krijgen een autootje en allen een lolly, daarna geeft oma een demonstratie bellenblazen en dat vinden ze prachtig.

Veelal wordt een (verstandelijk) gehandicapt kind in Ghana gezien als ‘waterkind’, een kind geboren uit een vrouw die verkracht is door een watergeest. Deze kinderen, waarvan gezegd wordt dat ze half mens half geest zijn, worden meestal niet geaccepteerd. Volgens de tradities moeten ze worden neergelegd langs de waterkant, waar de geest ze ’s nachts kan meenemen naar de bodem van de rivier. In de praktijk worden de kinderen overal achtergelaten.

Hoewel het erg droog is kunnen we zittend op het terras voor ons huis toch genieten van de natuur.

Voor de verjaardag van Saartje wordt er een cake gebakken. In augustus heeft Tiny aan Juliet geleerd hoe ze dat moet doen en nu zijn ze samen aan het bakken. Juliet verteld dat haar echtgenoot de cake heerlijk vind en nu blijkt dat je in Sunyani bij enkele winkeltjes van alles kunt kopen. Producten als mosterd, vanille suiker, bruine basterd suiker enz. waren volgens Solo in Ghana niet te koop. We vertelden dat Tiny zelf jam maakte van ananas en van bananen, nu die blijk je ook in die winkels te kunnen kopen en wat belangrijk is ook koffie, terwijl ons verteld werd dat er alleen maar Nescafé instant koffie te kopen is. Tiny zeg tegen Juliet: we vragen opa om flink wat geld en dan gaan wij met de taxi binnenkort naar Sunyani om inkopen te doen. Krister en Bente decoreren samen met oma de verjaardagstaart.

’s Avonds, na de avondsluiting die wat vroeger begonnen is, vieren we met zijn allen de verjaardag van Saartje, er is de taart van oma, pakjes frisdrank en pakjes met biscuit vanuit de stichting. Het is een heel gezellige om zo samen te zijn met de weeskinderen.

De eerste week zit er al weer op. Vorige week woensdag zijn we in Nsoatre aangekomen en voor Bodil en Gabriel is het alweer de laatste dag in Nsoatre. D.V. morgen gaan ze terug naar Accra en ’s avonds start hun vlucht naar Denemarken.

Vandaag hebben we eerst om 9uur de kinderdienst bijgewoond. Vol vuur vertelde hoofdmeester Seth een verhaal uit de Bijbel en daarna werd er enthousiast gezongen. Je moet dit meemaken om je er een beeld van te vormen. Vandaag waren er veel kinderen en dat verschilt nog al eens per dag. Ook in de kerk naast ons was er een kinderdienst voor de andere scholen. Het is hier, bij de Presbyterianen in elk geval, een gewoonte om op woensdagmorgen een kinderdienst te houden en dat is een goede gewoonte.

Bij ons in huis is Juliet, nu Lucy onderwijzeres is, om het huis schoon te houden, de was te verzorgen, bedden op te maken, de inkopen te doen en voor de maaltijden te zorgen. Vanmorgen is besloten dat Naomi hetzelfde gaat doen in het gastenverblijf. Naomi is een ongehuwde moeder met een dochtertje van zes. Een heel aardige meid die heel blij is met deze tijdelijke baan. Na schooltijd kan haar dochtertje gewoon komen en in het gastenverblijf zijn.

Solo moest vanmiddag naar Sunyani en Eskil en Gabriel wilden graag mee. Bodil besloot ook om mee te gaan. Dus wanneer ze toch naar Sunyani gaan dan maar meteen boodschappen doen. In Sunyani is bruin brood te kopen, het verse wittebrood is lekker maar minder gezond.

Juliet en Naomi zijn de hele middag druk bij ons in de keuken bezig, want vanavond eten we als afscheid voor Bodil en Gabriel een Ghanese maaltijd: rijstballen met een gekruide pindasoep en kip. Er wordt een grote 5 liter pan met de ‘groundnutsoup’ gekookt en de kip wordt in deze soep meegekookt. Verder wordt er weer een teil met sinaasappelen uitgeperst. We drinken elke dag ruim van de verse sap en ’s morgens is er ook nog een kan met een mango/bananen/sinaasappel/meloen vers klaar gemaakt door Solo. Dus samen met de hele dag zon komen we geen vitamine te kort.

Na de maaltijd wordt er een foto gemaakt van alle dames uit ons gezelschap als afscheid voor Bodil.

Vandaag zijn Ria, Bodil, Eskil en Gabriel samen met Solo naar Kwabenakuma geweest. Tegen 10 uur kwam Solo bij ons en vertelde dat de twee medewerkers van de kliniek in Kwabenakuma er niet waren en dat er geen consultatiebureau zou zijn. Dat is ook zo bij de andere twee klinieken alleen in Nsoatre was de kliniek open omdat hier meer personeel is. Medewerkers moesten van 10 – 15 uur in Sunyani zijn voor voorlichting. In het noorden van Ghana heerst momenteel meningitis ofwel hersenvliesontsteking of nekkramp genoemd. De ziekte heeft al veel slachtoffers geëist en heeft nu ook onze provincie, Brong-Ahafo, bereikt. Vandaag krijgen ze voorlichting over de medicijnen enz. Ik gaf aan dat Solo met Ria moet overleggen en ze besluiten om toch naar Kwabenakuma te gaan want daar is markt en ze zouden ook een cacaoplantage bezoeken.

Na de koffie gaan ze op pad, en oma gaat nu verder met het geven van naailes. Nu is Bente aan de beurt. Bente wil een soort jurk voor haar speelgoed konijn.

Ik ga intussen een rondje over het terrein maken en maak wat foto’s van de spelende kinderen. Om tien voor twaalf belt Lucy en gaan alle kinderen naar hun klassen om daarna om twaalf uur klas voor klas, wanneer Lucy weer belt, naar de eetzaal te gaan voor de maaltijd. Lucy is nu de onderwijzeres van klas 3a. We gaan eens even in de eetzaal kijken om te zien wat de maaltijd vandaag is. Het is yam met een gerecht van bonen, en dat ruikt heerlijk.

Terug bij de naailes van Tiny zegt Krister: oma heeft u nog kippensoep, die vond ik superlekker. Nu daar was nog een pan vol van. Dus eten we kippensoep met brood.

Om een uur of twee komen de reizigers enthousiast terug met een partij cacaovruchten.

Onderweg heeft Eskil nog even water gepompt voor een paar dames. En op de plantage hebben ze het omhulsel van de cacaoboontjes geproefd en dat is heerlijk en smaakt niet naar cacao maar heeft een fris zurige smaak. De boon zelf is bitter en niet zo lekker. Per vrucht zitten in het vruchtvlees zo’n 40 tot 50 paarse bonen. Na het openbreken zorgen bacteriën en schimmels voor de kleur en smaak van chocola. De basten worden verbrand tot meststof. Het vruchtvlees is de basis voor zeep. Het gistingsproces van de bonen duurt vijf dagen. Daarna volgt het arbeidsintensieve drogen in de zon. Een boom levert 1 à 2 kilo cacaobonen op.

Juliet en Bodil hebben vier pizza’s klaargemaakt en die gaan de oven in, twee bij ons en twee in het gastenverblijf, ik krijg al trek. Eskil en Gabriel komen vragen waar we eten, we vragen hun voorkeur en het antwoordt is hier, opnieuw op de veranda van ons huis dus. We hebben flink gegeten van de pizza’s en gaan de dag afronden in het gastenverblijf.

Vanmorgen hebben Ria, Bodil en de jongens, onder het toeziend oog van Herbert, geholpen met het eten geven aan de allerkleinsten op de dagopvang. Ria kwam even later met een baby’tje op haar arm. Het was de baby van een van de helpsters.

Na de koffie zijn we vanmorgen over het grote terrein met de scholen gewandeld. De kinderen op de Junior High School doen deze week weer examens, wij spreken dan van een week met proefwerken maar zij spreken van ‘exams’.

Op de dagopvang is er een stagiaire. Er zijn minder dan tien ‘Day Cares’ in Ghana, volgens Solo, waar stagiaires die in opleiding zijn voor het onderwijs, mogen stage lopen en de dagopvang van Kinderhulp Ghana is er één van.

Ria wilde gaan wassen maar het weeshuis had geen water want de kraan boven het aanrecht was kapot. Dus Solo naar Sunyani om een nieuwe kraan te kopen, dat houdt in dat hij een uur of vier weg is.

Onze pomp voor de watertoevoer sloeg elke 20 seconden aan, dus moest er ergens een lekkage zijn, nu die was er in de gastenbadkamer van ons huis. In augustus hadden we een nieuwe boiler laten plaatsen maar de aansluiting lekte. Dus moet er een nieuw pakkingringetje in. De loodgieter komt dan eerst kijken en constateert de oorzaak en gaat weer weg. Terwijl ik dit schrijf is dat 3 uur geleden dus ik ben benieuwd of hij vandaag nog terug komt. Zo gaat dat in Ghana.

Krister en Bente moeten natuurlijk gewoon hun schoollessen doen, in deze periode hebben beiden op school ook naailessen. Tegenwoordig moeten jongens kennelijk ook kunnen naaien en breien, dan was het 60 jaar geleden toch anders op school. Tiny is druk bezig om Krister te leren naaien, Krister heeft al een etui genaaid voor zijn mobieltje, er moet nu nog een riem aan zodat hij hem om zijn nek kan hangen. Het is alleen jammer om te constateren dat er ook aan de naaispullen is gezeten en dat Tiny nu geen tornmesjes meer heeft.

Juliet is druk bezig met het avondeten, vanavond is dat een kool schotel uit de oven. Dus witte kool, yam, kip, kerrie en kaas en dat is erg lekker. We hadden nog veel rijstepap over van zaterdag en dat namen we als lunch, nu dat sprak Krister en Bente ook wel aan dus die bleven ook eten. Het is wel gezellig zo, je bent apart maar loopt ook makkelijk bij elkaar naar binnen. Besloten wordt dat ze allemaal weer komen eten, maar morgen gaan we daar naartoe want Herbert gaat dan pizza’s bakken samen met Juliet die het ook wil leren.

Om 18.00uur komt de loodgieter terug met Solo die twee nieuwe verbindingsstukken bij zich heeft, nu dat is wel een uitgebreid pakkingringetje. En natuurlijk er past niets dus er worden weer allerlei oplossingen bedacht, wat een geknoei. Wanneer je dus een 5/8 inch moer op een 1/2 inch draadeind wil schroeven doe je gewoon 6 lagen tape om het draadeind, nu dat lekt natuurlijk gigantisch want er zit niets geschroefd.

In het weeshuis zou de lekkage ook verholpen zijn, dus Ria kon na een halve dag weer verder gaan met haar was. Dat dacht ze tenminste maar binnen enkele minuten stond de keuken blank. Dus is ze maar gauw met de hand gaan wassen. Het was dus donker toen we eindelijk konden gaan eten.

Om vijf over half acht is de loodgieter klaar, tenminste dat hoop ik want ik durf haast niet te gaan kijken want dan begint de koppeling misschien weer te lekken. Ik vertelde dat Kinderhulp Ghana een school voor vakonderwijs wilde bouwen, maar dat wilden ze niet, ze wilden een Senior High School want dan kun je een diploma halen. Wat moet er van dit land terechtkomen wanneer iedereen boekhouder of leraar wil worden en men nog geen koppelingetje aan kan draaien zonder de boel om zeep te helpen.

We stellen voor om in het gastenverblijf te komen koffiedrinken, maar de familie komt liever bij ons omdat wij zulke heerlijke koffie hebben. Wij hadden op de valreep nog 2 kg ‘Kinderhulp Ghana’ koffie te pakken kunnen krijgen en die is echt heel goed en aan te bevelen. De koffie is te bestellen bij Catrien van Tuijl en kost € 13/kg maar dan heb je ook kwaliteit.