Ghana 2016

Zaterdag in de namiddag en begin van de avond zijn Juliet en Naomi druk geweest om onze reis voor te bereiden.

We hadden twee grote zakken ongebrande aardnootjes laten kopen en die moesten gebrand worden om maandag mee te nemen.

Eerst worden de nootjes gekookt en na het koken moeten ze goed uitlekken.

De gekookte nootjes worden vervolgens in de zon gedroogd.

Onder twee kookpotten wordt het vuurtje opgestookt. Daarna wordt er cassave poeder in gedaan, dit voorkomt dat de nootjes verbranden.

Dan worden de nootjes gebrand op een laag vuurtje. De pindas zijn heerlijk en we hebben er deze weken veel gegeten, vooral Eskil is er dol op maar ik ook.

Er wordt voor allemaal een keurig zakje klaargemaakt en dan was er nog een doos vol over.

Juliet besluit om hierna nog een doos chips te gaan maken voor de kinderen. Ik heb dit al vermeld op de vorige blog. De chips smaakten heerlijk en het doosje is helemaal leeg gegaan.

Door de slechte internetverbinding in Anomabo plaatsen wij de diverse blog van deze week vanaf nu.

Het is zaterdag, dus de kinderen zijn al vroeg op om het terrein aan te vegen. Daarna gaan de jongens ons huis aan de buitenkant afboenen en terwijl wij zitten te ontbijten beginnen ze aan de blauwe afscheidingsmuren. Terwijl de jongens druk bezig zijn worden ze goed in de gaten gehouden door onze nieuwe directeur, de witte kalkoen, die de hele dag heel nieuwsgierig rondwandelt en alles observeert. Het is een grappig beest. De witte haan heeft het moeilijker want die moet de concurrentie aangaan met de heersende haan, gisterenavond zat deze achter hem aan. De twee patrijzen hebben inmiddels het loodje gelegd. Zij kunnen niet voor zichzelf zorgen en zijn daarom geslacht, samen met één van de jonge hanen die moet dienen in onze kippensoep van zondag.

Amanda kwam met een gele vrucht voor oma, het was de lokale mango. Wij wisten niet van het bestaan, maar alle mangobomen rondom ons zijn lokale mangobomen. Het zijn veel kleinere vruchten die in april rijp zijn. Dan vallen ze in bosjes van de bomen en rapen de kinderen ze op. De twee mangobomen die wij hebben zijn de echte en de vrucht is ook veel groter, deze vruchten zijn in mei rijp. De vrucht die Amanda kwam brengen was de eerste van de boom voor de ingang van het kindertehuis. Aan onze bomen zitten ook veel vruchten maar er is er één die begint te rijpen en zondag gegeten kan worden. Op de foto zijn de twee vruchten te zien, een duidelijk verschil. Aangezien Ria en Bente ook verzot zijn op mango, klimt Solo in de grote boom juist buiten ons terrein en ziet kans nog 4 rijpe mangootjes te vinden. De lokale mango heeft voor de kerst opnieuw rijpe vruchten maar in veel mindere mate aldus Juliet. Het blijkt dat de lokale mango nog lekkerder is dan de gewone mango.

Om elf uur was Ria deze ochtend in een bus met alle kinderen, inclusief haar eigen 3 kinderen, vertrokken om te gaan zwemmen. Ook Seth en Mercy gingen mee, want Ria durfde het niet aan om alleen toezicht te houden op 19 kinderen, het zoontje van Juliet en het dochtertje van Naomi waren ook mee. Dus 19 kinderen en 3 volwassenen in een busje voor 18 personen. Aangekomen bij restaurant Tygo met het grote zwembad stapten allen uit de auto. Bij het zwembad zeiden ze even te wachten op de manager. Even later kwam Seth met de boodschap dat er niet gezwommen kon worden aangezien er chemicaliën in het water was gedaan om het te zuiveren. Dat doen ze dus op zaterdag en dan zeggen ze niet direct dat ze gesloten zijn nee: wacht even op de manager. Typisch voor Ghana nooit eens direct. Gelukkig had Seth direct de chauffeur gebeld voordat hij de boodschap vertelde. Dus de chauffeur was al weer onderweg. Maar geen nood even verder op was er een hotel met een zwembad. Daar aangekomen bleek het alleen toegankelijk te zijn voor personen boven de 18 jaar.

Maar niet getreurd volgens het hotel was er een eind verderop een resort met een zwembad. Daar aangekomen zagen ze een prachtig resort met een niet toegankelijk zwembad omdat die eerst moest worden schoongemaakt. Dus Ria stelde ze voor de keus of naar het zwembad van het Eusbett hotel of terug en dan een watergevecht. Er werd gekozen voor Eusbett en zo werd het toch nog een fijne middag. Om half vijf waren ze weer terug en werd een dag afgesloten met een onverwacht begin. Na thuiskomst was er voor alle kinderen een ijsje. Alle kinderen hadden honger en na de maaltijd was er voor allemaal nog popcorn, pindas en een lolly.

Inmiddels zijn de voorbereidingen getroffen voor onze reis, maandag, naar Anomabo. De koffers zijn gepakt en Juliet en Naomi hebben een enorme hoeveelheid pindas gebrand zodat we in Anomabo iets te snakken hebben. Juliet is na de avondmaaltijd nog druk geweest, zij heeft chips gemaakt van water, meel, uien en knoflook, zout en boter. Juliet is echt geweldig in het zelf maken van dit soort dingen die hier nagenoeg niet te koop zijn. Het is een fijn gevoel dat alles, behalve het afscheid, geregeld is want morgen is het zondag.

In Adepena is veel kleding uitgereikt waaronder hele mooie jurkjes die helemaal met de hand gemaakt zijn, dus ook het naaiwerk. Het blauwwitte jurkje bijvoorbeeld, maar ook het meisje daarachter en het meisje achter het jongetje in de rode kleding, hebben zo’n jurkje aan. De kleding is gemaakt door een invalide vrouw die bijna niet kan zitten en na een paar minuten moet gaan liggen. De vrouw naait zakken vol met mooie meisjesjurkjes en jongensbloesjes. Zij had gehoord van het gratis uitdelen van kleding door Heart for Children Ghana. Zij wilde graag haar steentje bijdragen aan dit goede doel. Solo had een zak vol kleding bij haar opgehaald die we hebben uitgedeeld.

Vrijdagmiddag zijn we haar gaan bezoeken. ’s Morgens zijn Tiny en Ria eerst een grote hoeveelheid lappen stof wezen kopen op de vrijdagmarkt in Nsoatre. Dus vrijdagmiddag, Tiny, Ria en ik met Solo naar Sunyani waar ze woont. Ze woont in een arme buitenwijk samen met haar oude moeder in een huisje met twee kamertjes. Het eerste kamertje is een soort rommelhok die als keuken dienst doet.

Het volgende kamertje, daarachter, is een kamer waar haar bed staat en waar ze leven. Het staat er vol met allerlei zaken maar vooral zakken met stoffen en kleding. Al liggende naait ze met de hand al de jurkjes en bloesjes. En dat doet ze heel mooi, Tiny dacht even dat er delen waren die met de machine waren genaaid maar dat was niet zo. Ze laat ons diverse jurkjes en bloesjes zien.

Voor het uitknippen moet ze rechtop zitten. In haar rug heeft ze dan een plank waar ze tegen aan zit. Op haar schoot legt ze een ander stuk hout, rechts op de foto, en dan gaat ze knippen, weer een nieuwe creatie. Ze is aan een jongensbloes bezig en die wil Ria graag kopen voor Krister. Ria koopt een mooi jurkje voor Bente en de bloes voor Krister.

’s Avonds wordt de verjaardag gevierd van Sara. Er is vandaag alleen de taart die oma heeft gebakken, de frisdrank hebben de kinderen vorige week bij de BBQ al gehad. Sara wordt na de avondsluiting toegezongen en dan komt oma binnen met de taart met 16 brandende kaarsjes.

De taart is versierd met allemaal marsepein figuurtjes en na het uitblazen mag Sara als eerste een stuk uitkiezen. Ze kiest natuurlijk het stuk met het parapluutje. Daarna geeft Tiny aan alle aanwezigen een stukje taart.

Ria komt met een hele doos met spulletjes die ze die middag gekocht heeft tijdens ons bezoek aan Sunyani. Er was een bal, tafeltennis set, leesboekjes, spelletjes en nog veel meer. De kinderen zijn daarna nog een hele tijd blijven spelen.

Sara Nyarko werd opgenomen in het kindertehuis op 11 november 2008

Sara’s ouders zijn Evelyn Asare en Edmond Ekeji een Nigeriaan die werkte bij Ashanti Gold Fields.

Haar ouders woonden in Obuasi in Ashanti Region. In 2003 reisde de vader naar Nigeria om zijn familie te bezoeken. In het begin kreeg Evelyn regelmatig telefoontjes van haar man maar na een maand hoorde ze niets meer. Na enige tijd werd ze door de baas van Edmond gebeld met de mededeling dat Edmond was omgekomen in een gevecht met gewapende stuikrovers die hem in Nigeria hadden aangevallen.

In 2004 verliet Evelyn Obuasi en vestigde zich met Sara in Nsoatre. Ze verkocht stoffen. In januari 2006 ging Evelyn naar Accra om stoffen in te kopen, op weg naar Accra kwam ze om het leven tijdens een ongeluk van de bus.

Sara kwam terecht bij haar grootmoeder in Adams Town, een dorpje in de buurt van Nsoatre. Haar grootmoeder was zwaar dementerend en Sara moest alles doen. De situatie werd onhoudbaar, ze werd nagenoeg als slavin behandeld. Uiteindelijk heeft de predikant uit Nsoatre haar weggehaald en naar het kindertehuis gebracht. Sinds eind 2008 leeft ze hier en is gelukkig.

Nu: Junior High School klas 2.

Sara neemt gevraagd en ongevraagd de leiding. Ook in de kerk neemt zij de leiding als jeugdleider wat zij goed doet. Ook krijgt zij veel verantwoordelijkheid waar zij serieus mee omgaat. Sara voelt zich voor veel dingen ook verantwoordelijk. Sara is erg leergierig en wil veel leren ook over het geloof en de Bijbel. Ook spreekt Sara goed Engels.

Sara kan niet goed tegen haar verlies dus vindt spelletjes ook niet heel leuk. Je kan haar blijer maken met een serieus gesprek. Sara weet wat zij wil, zegt dit ook duidelijk en laat dit ook aan anderen merken. Haar broers en zussen weten haar ook altijd te vinden wanneer zij hulp nodig hebben. Sara kan je goed helpen op de markt en laat je veel dingen zien in de omgeving. Wanneer iets haar niet naar het zin is laat ze dat goed merken en ze is dan erg humeurig. Aan meehelpen met schoonmaken heeft ze een hekel.

Vandaag waren we oppas oma voor Krister en Bente. Ria, Herbert en Eskil waren samen met Solo de hele dag naar de heer Adwinsa in Adwinsa Village in de richting van Wenchi.

Om 6uur deze ochtend vertrok Johan voor zijn lange reis naar Navrongo, een reis van gewoonlijk zo’n 12 uur met de bus. Gelukkig had hij nu een auto tot zijn beschikking en dat maakt de reis wat comfortabeler dan het reizen met de bus met de diverse overstappen. Om 12.00 uur lag hij prima op schema en was in Tamale. Om 4uur was hij al in Navrongo, dus na 10 uur. Gisterenavond kwamen er 4 van de 5 leden van het bestuur van Heart for Children Foundation bij Johan op bezoek om kennis te maken. De door de Nsoatrehene aangewezen Chief kon niet aanwezig zijn.

Tegen 11uur vertrokken ook Ria, Herbert, Eskil en Solo naar Adwinsa Village. De ontvangst was zeer hartelijk en de gasten keken hun ogen uit. Dhr. Adwinsa had gehoopt dat ik ook mee zou komen, hij vindt dat er veel overeenkomsten zijn tussen ons. Hij is 71 jaar en ik 74 maar het is meer onze denkwijze en de manier van handelen die veel overeenkomsten heeft. We hadden hem al in Woerden uitgenodigd en Ria heeft dit herhaald en hij is het zeker van plan. Wanneer Tiny en ik D.V. weer in Ghana zijn gaan we enkele dagen of een week naar hem toe in de prachtige natuurlijke omgeving. Het is jammer dat we bijna gaan vertrekken anders hadden we zeker enkele dagen daar naartoe gegaan. We hebben de foto’s van het bezoek bekeken en de gebouwen die hij heeft laten bouwen. Om 4.30 uur waren de reizigers weer terug samen met een kalkoen, een haan en twee patrijzen.

De kalkoen en de haan lopen los rond en de patrijzen hebben elk een balkje aan hun poot gebonden gekregen zodat ze zich wel kunnen verplaatsen maar niet wegvliegen.

Krister en Bente moesten vandaag gewoon hun schoolwerk voor die dag doen, maar nu bij en onder leiding van vooral oma. Natuurlijk zijn ze ook wel een beetje extra verwend. Ook vriendje Max de geit kwam op een gegeven moment even een kijkje nemen. Hij was nog niet eerder bij ons langs geweest maar nu hij onze tuin ontdekt heeft met bloemen en vruchtbomen ben ik bang dat hij wel vaker langs komt.

De vlag uit voor Eskil, Krister en Bente want vandaag geen werk voor school, want ome Johan is een dagje op bezoek. Vandaag, woensdag, dus een vrije dag. Dus een groot deel van de dag achter de laptop van ome Johan om geavanceerde nieuwe spelletjes te spelen. Het wordt een gezellige dag.

De vlag uit voor Adepena want daar is woensdag naar water geboord. Vorige week maandag was er een bodem onderzoek gedaan. Het bleek dat dicht achter de mangoboom, de centrale plaats voor de bevolking, kon worden geboord. Er zat daar veel water volgens het onderzoek en de bodem bevatte geen rotsen. De situatie was ideaal en zelfs beter dan het op ruim 5 km gelegen Kwabenakuma.

Om 3uur gingen Johan, Herbert en Eskil er naar toe en om 6uur kwamen ze terug en konden vertellen dat er water was aangeboord.

Het was een hele happening voor de bevolking die het hele proces met aandacht hebben gevolgd.

Eerst wordt er geboord. Op een diepte van ruim 100 meter trof men het water aan.

Vervolgens wordt de mantelpijp ingebracht dat zijn de blauwe pijpen die door middel van schroefdraad aan elkaar gezet worden.

Hierna gaat men spoelen. Tijdens het spoelen worden er chemicaliën toegevoegd om te zien hoe lang het duurt voordat het water met de toevoeging weer boven komt.

Daarna wordt onder druk het geheel doorgespoeld en spuit er eerst modder omhoog maar langzaam gaat dat over in water. Het is nog geen schoon water want dan moet het geheel eerst tot rust gekomen zijn. Het onderste gedeelte wordt daarna gevuld met fijn wit zand en een laag grint voor het zuiveren van het water.

Wanneer alles tot rust is gekomen en de modder rondom de boorplaats is opgedroogd komt de metselaar om het plateau met rand en afvoer te metselen en met een laag specie af te werken. De afvoer, een uitloop, gaat overtollig opgepompt water naar het bewerkte land voeren. Na twee weken drogen kan de pomp gemonteerd worden en hebben de bewoners van Adepena heerlijk koel helder water en kan de vlag opnieuw uit. De vlag van Ghana met het rood, geel en groen en de zwarte ster.

Het rood symboliseert het bloed van de mensen die vochten voor de onafhankelijkheid.

De oude naam van Ghana is Goudkust. Het geel in de vlag symboliseert de rijkdom aan mineralen.

Het groen in de vlag symboliseert het landschap. Ghana is een land met regenwouden, savanne en tropische stranden.

De zwarte ster in de vlag staat voor de Afrikaanse vrijheid. Ghana werd na de Tweede Wereldoorlog als eerste West-Afrikaanse land zelfstandig.

In Ghana moeten veel mensen aangesproken worden met honorable, eerwaarde. Ook bijvoorbeeld Gideon voorheen onze chauffeur en nog steeds medewerker van de boekwinkel. Vorig jaar is hij gekozen in de wijkraad van de woonwijk van Tema waar hij woont en moet hij officieel aangesproken worden met horable.

Dinsdagochtend hebben Ria en ik samen met Solo twee werkelijke horables bezocht in Sunyani.

Eerst bezochten wij Hon. Agnes Kusi, District Chief Executive for Sunyani West. Aangezien ik haar al eerder had gesproken was ik zo vrij om haar met madam aan te spreken. Het is een heel aardige dame die ik eerder ontmoette bij een diner die de 1^e minister Tiny en mij aanbood in 2012. Ze wist waarvoor we kwamen n.l. ons ongenoegen uit te spreken over de Ghanese Ambassade in Den Haag en het verkrijgen van een visum voor een periode van bijvoorbeeld 5 jaar en dat zonder extreme kosten. Zij ging met ons mee naar de ministerie gebouwen van de provincie Brong-Ahafo.

De eerste minister van Brong-Ahafo, wij zouden zeggen de gouverneur of commissaris van de koning, was in Accra voor overleg en komt morgen woensdag terug. Daarom werden we ontvangen door Hon. Justice Samuel Agyei, Deputy Brong-Ahafo Regional Minister. We legden uit waarvoor we hem bezochten en vertelden over onze problemen en hoge kosten om een visum te krijgen en dat steeds weer opnieuw. Verder legden we uit op welke schofterige wijze bezoekers van de ambassade worden behandeld. Hij vroeg wie de ambassadeur was, Solo wist de naam en noemde die, waarop beiden in luid gelach uitbarsten. Echt ze lagen in een deuk en zeiden: nu begrijpen we jullie probleem. De ambassadeur staat hier in Ghana heel slecht aangeschreven en is een ruwe ongemanierde persoon. Hij dacht na de verkiezingen een ministerspost te krijgen maar kreeg een ambassadeurspost in Nederland en daar is hij gepikeerd over. We spraken af hoe verder gehandeld gaat worden om de leden van onze familie die regelmatig naar Ghana gaan van een langlopende visum te voorzien. We wachten verder wel af.

Op 17 februari 2012 bood de 1^e minister van BrongAhafo ons een diner aan, zoals boven vermeld, er waren vele toespraken en zo’n 60 aanwezigen van diverse overheidsdiensten. De foto is van die vrijdagavond.

Een week eerder op vrijdag 10 februari kregen we bezoek van de Nsoatrehene, vooraan 2^e van links, en de Chiefs plus de koningin.

Terwijl we dit schrijven zitten we te wachten op de komst van Johan, die vandaag eerst naar Kumasi is gereisd om zijn vriend Pastor Charles te ontmoeten. Van Charles krijgt hij een auto mee om naar Nsoatre te komen en donderdag door te reizen naar Pastor Solomon in Navrongo helemaal aan de grens met Burkina Faso. Om 7uur arriveert Johan gezond en wel maar wel moe na een dag van 12 uur reizen. Na de begroeting gaan we snel de uitgestelde maaltijd gebruiken.

Zondag was voor ons een rustdag, maar geen rustige dag. De hele week was er in de kerk naast ons ’s avonds een bijeenkomst waarbij veel geschreeuwd werd. Helaas was het deze zondagmorgen opnieuw zo en begon de dienst al om 9uur, dus tegelijk met de uitzending van de dienst in Woerden. We zijn daarom maar naar binnen gegaan en hebben daar geluisterd naar de dienst waarin ook de doop werd bediend.

Gelukkig was het tijdens de avonddienst wel rustig. Maar omdat het hier al rond 6uur donker wordt beluisteren we die altijd in de woonkamer.

Gisteren was het de hele dag dreigend donker weer, maar helaas geen regen. Het is nu al weer 2 weken droog. Het heeft geregend in Sunyani oostelijk van ons en het heeft geregend in Berekum westelijk van ons, maar niet in Nsoatre.

Dreigend is ook de situatie ten gevolge van de aanslag in Ivoorkust op een hotel aan de kust. De aanslag is met boten vanuit zee gebeurt niet ver van de grens met Ghana. Mali, Burkina Faso nu Ivoorkust is de volgende Ghana? Maandag hopen we ook naar de kust te gaan.

Krister en Bente hadden hun vriendje ‘Bobby’ meegenomen toen ze deze morgen bij ons kwamen. Bobby is nu tam en blijft het grootste deel van de dag in de buurt van de kinderen. Ook ‘Max’ de geit is nu tam en kan los rondlopen, alleen wanneer de kinderen van de dagopvang buiten zijn wordt hij aangelijnd bij het gastenverblijf.

Tiny is de hele dag druk met haar naaiwerk, tot zelfs laat in de avond, hoe laat weet ik niet want ik sliep al. De kleding voor Krister, Bente en Veronika begint er mooi uit te zien, maar het is een heel werk. Een probleem is dat de draad steeds knapt en de draad in de naald krijgen lukt niet meer zo goed sinds de oogproblemen. Ik probeerde het ook maar zag niet eens het oog in de naald, dus een draad er doorheen krijgen kon ik wel vergeten.

Ria heeft ’s morgens een gesprek gevoerd met Juliet. De veranderingen worden goed zichtbaar en zijn erg positief. Tijdens de BBQ had zij duidelijk de leiding. Mercy de huismoeder gaat steeds beter functioneren en we zien dat ze steeds meer aandacht gaat geven aan de kinderen.

Ria laat Juliet ook weten dat Gideon de geit en kippen mag gaan verzorgen en hokken mag gaan timmeren op ons privé terrein. Overtollige kippen moeten worden geslacht en kunnen gebraden en opgegeten worden. Het is prima vlees hebben we gemerkt. Solo liet weten dat met een paar weken dorpelingen zouden komen ophalen. Ik liet hem weten dat hij dat wel kon vergeten. ’s Middags kwamen Gideon, Benjamin en Stephen al met planken aansjouwen. Bij navraag bleek dat ze een hele partij hadden losgekregen bij een houtzagerij. De jongens zijn slimmer dan Solo, die voor meer dan 200 cedis hout had gekocht voor Herbert waar hij niets aan heeft.

’s Middags hebben Ria en ik een gesprek met Solo en Lucy, de manager van de dagopvang. Ook daar is het nieuwe management goed waar te nemen. We nemen de procedures en functie beschrijving door en Solo is akkoord met de opgestelde regels. Sinds vorige week is er een nieuwe procedure voor kinderen die niet tijdig worden opgehaald. Vanaf 2uur kunnen de kinderen worden opgehaald. Het personeel is tot 3uur aanwezig. De kinderen moeten voor 4uur worden afgehaald. Om 2uur komt er een stagiaire van Social Welfare, deze blijft tot de kinderen zijn opgehaald. Kinderen die om 4uur niet zijn opgehaald rapporteert de stagiaire aan Social Welfare en de manager. Wanneer eenzelfde kind regelmatig niet wordt opgehaald, krijgen de verzorgers een waarschuwing van Social Welfare. Aangezien het voorkomt dat ouders of verzorgende een kind gewoon vergeet kan het leiden tot het uit huis plaatsen van het kind.

We brengen Solo op de hoogte van overleg en afspraken met Lucy, Seth en Georgina over kleuren en afbeeldingen voor gebouwen van de dagopvang.

Inmiddels is er begonnen met blokken te maken voor de uitbreiding. Er zijn zo’n 1.000 blokken klaar die moeten drogen en uitharden en dat duurt meestal 2 weken. Het zijn de blokken voor de fundatie. Tijdens het uitharden kan worden begonnen met het graafwerk.

Ja oliebollen op zaterdag 12 maart bij een temperatuur van 36 graden en wel boven nul. Het waren oliebollen en geen holybollen zoals enkele van de kinderen dachten dat ze heetten. Die gekke Nederlanders ook met hun aparte dingen. Nadat iedereen er twee op had was er nog een pan vol over voor de zondag.

Deze zaterdag was er dus de BBQ, alvast een beetje voor de verjaardag van Sara a.s. vrijdag en een beetje een afscheidsparty, want maandag over een week vertrekken we naar Anomabo. Het was erg gezellig en de geslachte hanen smaakten best. Deze maal diverse tafeltjes in plaats van een lange tafel. Dit was gezelliger.

Hierna was er een stoelendans die op het laatst nog ging tussen Martha en Gideon. Gideon won tot grote vreugde van de jongens die hem als een held toejuichten.

Vervolgens werden er spelletjes gespeeld zoals schaken. Herbert en Eskil hadden een groot schaakbord op de tafel getekend en hadden schaakstukken gemaakt. De schaakstukkeen waren ronde schijven gezaagd van een boomtak en op de schijven waren de schaakstukken getekend. Een hele klus, maar de kinderen en vooral de jongens hebben hier blijvend plezier van.

En toen kwam oma op het idee om oliebollen te gaan bakken. Ze had nog 4 pakken oliebollenmix en die werd klaargemaakt. Een afwasteiltje vol stond er al snel te rijzen. Om het lekkerder te maken waren er stukjes banaan doorgedaan. Er werd een houtskoolvuurtje gemaakt en een pan met olie daarop. En toen maar bakken en tegelijk begonnen de kinderen en volwassenen ze op te eten. Ze smaakten heerlijk!

Donderdag hadden we besloten om vrijdag maar eens de fufu te gaan proberen. Voor onze hulpen en vooral Naomi is fufu de favoriete maaltijd. Overigens is fufu met verschillende soepen voor de meeste Ghanezen de favoriete maaltijd. Je kookt eerst cassave en plantain en vervolgens ga je dit fijn stampen terwijl het gemengd wordt in een grote houten pot met een lange paal; de stamper. Het is behoorlijk zwaar werk. Van dit gestampte plakkerige geheel worden ballen gemaakt die platgedrukt worden. Op je bord wordt hierover de soep gegoten. Wij kozen de veilige variant pindasoep met kip. Maar er zijn veel variaties mogelijk met de soep en verder stukken geitenvlees of vis.

Bente en Ria hebben er flink van gegeten en vonden het lekker, Krister en Eskil vonden het wat minder, ik heb er flink van gegeten en Tiny een klein portie. Ik vind het wel lekker maar vind de wijze van het klaarmaken minder hygiënisch. Maar nu was vooraf de grote houten pot flink uitgeboend en werd schoon water gebruikt om de handen nat te maken en de binnenkant van de pot. Het probleem vind ik dat het na het stampen niet meer wordt gekookt.

Tegenwoordig is er ook een machine die het stampen niet meer nodig maakt. Ze vroegen om ze het buiten de poort in de machine konden laten doen, maar dat hebben we afgewezen. De machine zal in de ogen van de Ghanezen wel schoon zijn maar wij hebben stellen toch andere eisen aan hygiëne.

Tegenwoordig kun je in supermarkten in de grote steden ook gewoon instant fufu kopen dus dat maakt het nog eenvoudiger.

De samenstelling van fufu kan per streek of land verschillen. Zo is in Nigeria yam fufu favoriet. Maar Juliet liet me weten dat dit nogal eens problemen met de darmen veroorzaakt. Ria vroeg zich af waarom we geen cassave eten in plaats van yam. Cassave is veel zachter en komt dichter bij onze aardappelen wanneer gekookt. De belangrijkste redenen voor mij is dat cassave geen enkele voeding bevat, onze conclusie, na een discussie, is dat dit ook niet nodig is want wij eten veel groenten. Ghanezen eten weinig groenten zij eten om de maag te vullen vandaar dikwijls fufu, want vol wordt je er wel van ook de andere morgen nog. Solo vertelde dat hij ’s avonds na vijf uur geen fufu meer eet en dat kan ik goed begrijpen.

De afgelopen dagen is vooral Ria druk geweest met het uitwerken van de documenten met afspraken en regels voor het kindertehuis en de dagopvang. Dit is natuurlijk gebeurt in overleg met de betrokkenen. Verder hebben we met Lucy, Seth en Georgina gesproken over de kleuren en afbeeldingen op de wanden van de nieuw te bouwen eetzaal en klas 1, plus de overige klassen. In de prijs van de nieuwbouw zit ook het opnieuw schilderen van de bestaande dagopvang met de klassen 2B, 2A, 3A en 3B. Voor elke klas is een thema vastgesteld. Via internet hadden we diverse afbeeldingen gedownload zodat ze konden kiezen.

De meiden van het kindertehuis hebben al gevraagd of hun kamers ook zo mooi kunnen worden zoals de kamer voor de kinderen met een handicap.

Gisterenmiddag hebben we de documenten met betrekking tot het kindertehuis doorgenomen met de nieuwe manager Juliet. Het doornemen en bespreken is niet eenvoudig en we zijn er dan ook 2uur mee bezig geweest.

Vanmorgen hebben we de documenten opnieuw doorgenomen maar nu met ook de directeur Solo erbij. Er is nu volledige overeenstemming over de gang van zaken in het kindertehuis en de taakverdeling.

Op het terrein is hard gewerkt deze morgen door de kinderen en er wordt hard gewerkt door de bouwvakkers. In afwachting van de BBQ vanmiddag gaan wij nu stoppen tot maandag, dan hopen wij overeenstemming te bereiken over de documenten met afspraken en regels voor de dagopvang.