Ghana oktober – november 2014

Vrijdag 14 november 2014

Vanmorgen mochten we weer gezond thuiskomen na een maand Ghana.

Voordat je op het vliegveld vanuit de centrale wachtruimte de boardinggate ingaat is er nu een procedure waarschijnlijk in verband met de ebola. Overigens hebben de meeste employees op de luchthaven nu plastic handschoenen aan. Dus om 20.00uur begon de procedure om naar de boardinggate te gaan. Er staan twee mannen die interviewen en eventueel je handbagage overhoop halen, dus dit vraagt heel veel tijd. Wij hadden geen zin om in de rij te gaan staan, maar de rij bleef maar groeien. Toen het wat minder werd is Tiny in de rij gaan staan en bleef ik zitten met de handbagage. Hoe ze het heeft gedaan weet ik niet maar Tiny was heel snel vooraan al kletsend met een Ghanese vrouw. Toen wij aan de beurt waren, vroeg hij hoe lang zijn jullie in Ghana geweest en waarvoor, dus 1 maand voor vakantie, en we konden direct doorlopen naar paspoort en ticket controle voor de zoveelste maal. Daarna de laatste balie bij de dame die alleen een streep haalt door je stoelnummer op het zitplan van het toestel. En toen weer opnieuw wachten. Toen het instappen begon mochten wij al meteen met de business passagiers instappen.

Er waren heel veel lege plaatsen in het vliegtuig. Op een gegevenmoment riep de piloot om: alle passagiers zijn binnen het is nog geen schematijd maar we gaan maar en het wordt vannacht een korte vlucht dus we komen heel vroeg op Schiphol aan. Nu om 5.15uur landde het toestel en vijftien minuten later konden we uitstappen. Ook de bagage ging snel en om 6.00 uur zaten we in de aankomsthal achter een kop cappuccino, want we hadden tegen zevenen afgesproken dat onze benedenbuurman ons zou ophalen. Om 6.30uur zijn we toch maar naar buiten gelopen en ja hoor buurman Jaap stond al te wachten. Dus om even na zeven waren we al thuis en een half uurtje later gingen we slapen.

Voor nu is dit dus de afsluiting van onze blog, bij leven en welzijn hopen we in 2015 wanneer we Ghana opnieuw mogen bezoeken de blog weer op te pakken en Tiny zal weer een hele tijd moeten wachten voordat ze weer onder de bomen kan gaan zitten en bellen met de kinderen.

Donderdag 13 november 2014

Vandaag is het onze reisdag en gaan we terug naar Nederland. Ook Ghanezen reizen graag maar dan in één richting. Wij gaan altijd heen en terug omdat we graag weer terug willen naar onze kinderen, kleinkinderen, familie en kennissen. Maar Ghanezen proberen uit Ghana weg te komen om elders een bestaan op te bouwen en dan geld over te kunnen maken naar de achterblijvende familie. Want dat laatste dat doen ze wel, het is de grootste bron van inkomsten in Ghana.

Voor het arme deel van de bevolking valt het niet mee om naar het buitenland te komen, men gaat over land naar Noord Afrika en wat er dan gebeurt lezen we in de krant. Honderden verdrinken wanneer ze in gammele bootjes proberen over te steken naar Italië.

Wanneer je geld hebt is dat gemakkelijker, je betaald 15.000 – 20.000 Ghanacedis €3.750 – €5.000 omgerekend tegen de huidige koers, althans dat was de prijs enkele jaren geleden het kan nu wel meer zijn, en dat ga je mee als een officieel iemand van een delegatie, en je reist niet meer terug maar blijft illegaal achter in het land. Hooggeplaatste personen zoals de president, ministers en predikanten kunnen zo een vermogen bijverdienen. Zij worden immers uitgenodigd en krijgen dan gemakkelijk een visum. Maar ja wanneer je zo hoog bent reis je niet alleen en heb je allerlei adviseurs en secretarissen nodig. Zo ging de Asantehene, de koning van de provincie Ashanti, op reis met 50 personen en kwam terug met 6 personen.

Overigens leven de kinderen van de president en de ministers nu bijna allemaal in het westen in Londen, Canada of de Verenigde Staten.

Toen Solo enkele jaren terug naar de Nederlandse ambassade in Accra ging om zijn visum op te halen. Was er een Ghanese dame die naar Nederland ging, zij had een hoge positie bij de Ghanese overheid dus was het geen probleem, zij kwam de ambassade uit met 14 paspoorten. Regina was bij Solo en sprak haar aan waarvoor al die paspoorten waren. Nu dat waren personen die met haar meereisden naar Nederland om haar te ondersteunen. Zij is alleen terug gekomen naar Ghana, dus 13 personen bleven illegaal achter in Nederland.

Er zijn ook mannen die in het westen leven en voor de vorm trouwen met een Ghanese, geld beuren en de vrouw naar het westen halen. Wanneer de vrouw daar is gaat ze haar eigen weg en na een jaar wordt in Ghana de scheiding uitgesproken en kan de man opnieuw hetzelfde uithalen.

Zo zou ik nog een hele rits op kunnen noemen, ook uit de familie van Solo en van de familie van Regina. De familie van Solo wordt ondersteund vanuit Londen en die van Regina vanuit Canada.

Via Senegal loopt er ook een hele lijn om mensen naar het westen te krijgen. Voor predikanten is het eenvoudiger om te reizen wanneer ze worden uitgenodigd in bijvoorbeeld de USA. Maar ja als predikant heb je toch een secretaris enz. nodig, dus wanneer je betaald wordt je zijn secretaris of iets dergelijks en blijft vervolgens achter in de Verenigde Staten.

Om een uur of één waren we in de boekwinkel van DRTS om onze boardingpassen uit te printen. Eerst even met de manager gesproken. Wat is het geval? Wanneer Gideon de auto voor ons gebruikt dan starten we met een volle tank en leveren de auto ook weer met een volle tank in. Om ons op te halen werd dit niet meer geaccepteerd. Dus Gideon had zelf de tank met eigen geld gevuld. Uiteraard heb ik het terugbetaald. Maar kennelijk begrijpt zijn baas niet dat wanneer we leeg starten, hij hem ook leeg terug krijgt. Ik ga niet voor verbruik van DRTS betalen.

Het blijkt echter dat de kas leeg is, dus Gideon kan ook niet meer met boeken op pad. Sinds ik gestopt ben, bijna 5 jaar geleden, gaat het helaas bergafwaarts. Er komen geen Bijbels en boeken meer, dus de mensen blijven weg en de uitgaven zijn groter dan de inkomsten. We zijn weer terug bij de start toen we in 1996 begonnen en een gefrustreerde ds. Pappoe in een lege winkel aantroffen. Pijnlijk om te ervaren. Elk jaar kreeg ik 10.000 Bijbels van de GBS, in de laatste 5 jaar zijn er totaal 5.000 Bijbels gekomen volgens de informatie die ik hier krijg en dat hadden er 50.000 kunnen zijn.

Tegen drie uur zijn we naar de shopping mall gegaan. Daar hebben we heerlijk kip met friet gegeten en daarna een flink ijsje. Vervolgens voor Gideon nog een familiezak met kip en rijst om mee te nemen voor vrouw en kinderen. En toen was er een enorme file. Maar om kwart voor zes waren we bij het vliegveld en toen ging bij de KLM alles heel vlot. Vervolgens uitreispapieren invullen, temperatuur controle in verband met ebola, paspoort controle en veiligheidscontrole. Maar voor half zeven zaten we beiden achter de computer met een blikje Guava drink. En nu maar wachten, maar dat is hier goed te doen. We hopen dat het vliegtuig op tijd is. Helaas kan ik geen foto laten zien van Tiny die spelletjes aan het spelen is, want in Accra mag je absoluut niet fotograferen op het vliegveld, dus is de enige foto deze maal een foto van onze al ruim 18 jaar trouwe Gideon.

Woensdag 12 november 2014

Toch geboren is Tina Hammink Boatemaa, gisterenavond om ca. 21.00uur. Het was spannend gisteren, 17.00uur zouden de artsen beslissen wanneer de operatie zou plaatsvinden. In elk geval voor zaterdag hadden ze al aangegeven. Maar om halfzes kwam Solo netjes geschoren en aangekleed bij ons langs. Ik zei meteen, je ziet er heel netjes uit dus je moet naar Sunyani. Inderdaad Solo op naar het ziekenhuis en om 20.00uur belde hij dat ze naar de operatiekamer werd gebracht. Nog voor negenuur belde hij, Tina is geboren. Ik wist dat wanneer het een meisje zou zijn, het Tina Hammink zou gaan heten, maar Tiny wist van niets. Dus vanmorgen eerst op naar het ziekenhuis om de baby te bewonderen.

Boatemaa is de vrouwelijke vorm van de familienaam Boateng. In Ghana is het de gewoonte wanneer je iemand speciaal wil eren ook de familienaam als voornaam toevoegt. Gideon zei vanmiddag Solo heeft gedaan wat ik wilde met Willem en Tina, twee van zijn kinderen, maar u zei dat wil ik niet, u wilde niet overal Hamminkjes hebben rondlopen. En dat is zo, want in India lopen er ook al een paar, ik zie dat niet zo zitten, want de achterliggende bedoeling is meestal een financiële.

We zouden om 9.00uur vertrekken, maar we vertrokken een half uur eerder. Het zijn heel andere ziekenhuizen als bij ons. De kraamafdeling is een lange gang met allemaal open zijvleugels, in iedere vleugel 8 bedden. Dus je ligt te kijk voor iedereen die door de gang loopt. En tussen iedere vleugel staat het dan tjokvol bezoekers of mensen die je komen verzorgen, want je moet door je familie verzorgd worden. Er was net een arts bezig in de vleugel waar Regina lag en die wilde geen bezoek in die ruimte, terecht naar mijn mening want gordijnen rond de bedden zijn er niet. Dus alles gebeurt open en bloot zal ik maar zeggen.

Wij zijn toch snel naar Regina toegelopen, ik feliciteerde haar en maakte snel een foto van Tina. Tiny trok zich nergens iets van aan, omhelsde uitvoerig Regina en sprak met haar, intussen de baby bewonderend. Solo had gisterenavond met mijn toestel al enkele foto’s gemaakt.

Om 09.20uur reden we weer weg om te beginnen aan een lange vermoeiende reis. Maar het ging voorspoedig om 15.30uur waren we al in het hotel. Waar we vriendelijk werden ontvangen en welkom werden geheten als executive gasten, dus kwamen ze zoeven fruit en pinda’s brengen. Maar dat mag ook wel voor die prijs.

Straks lekker douchen enz. en daarna uitgebreid genieten van het buffet, want dat is hier prima. Morgenavond om 21.45uur vertrekt ons vliegtuig naar Nederland en daar hopen we DV vrijdagmorgen om 05.45uur aan te komen. Om 12.00uur komt Gideon ons halen en dan gaan op ons gemak eten ergens met hem eten. Daarna nog even naar de boekwinkel, tenminste wanneer er elektriciteit is en we onze boardingpass kunnen uitprinten. We kregen zoeven al van de KLM bericht dat we kunnen inchecken maar het internet in het hotel werkt te traag en het lukte niet. Erg is het allemaal niet we hebben toch al gereserveerde plaatsen in de comfort klas.

Dinsdag 11 november 2014

Onze laatste dag alweer van dit bezoek aan Nsoatre. Morgenochtend om 9.00uur hopen we terug te reizen naar Accra. Terwijl we dit schrijven zijn de stagiaires met Gideon en Solo naar Kwabenakuma. Ze hebben baby en kinderkleding en dekentjes bij zich om uit te delen. Voor Tiny en mij beginnen dit soort bezoeken toch te vermoeiend te worden. We zijn blij dat de stagiaires nu kunnen gaan en kunnen uitdelen in Kwabenakuma.

Toen Lucy vanmorgen kwam deelde ze me al mee dat de dominee naar mij zou komen. Om 10.30uur kwam Rev. Edmond Boahen op bezoek. Ik had een Bijbelverklaring voor hem, een Matthew Henry, hij sprong bijna een gat in de lucht zo blij was hij. Hij zei dit is een van mijn grootste wensen. Verder gaf ik hem een dagboek van J.C. Ryle.

We bespraken uitvoerig met hem de situatie met betrekking tot de Senior High. Hij is het volledig met me eens dat dit opleidingssluitstuk ten goede moet komen aan de hele bevolking in de regio. Hij gaat dan ook werken aan een comité die dit gaat uitwerken en begeleiden. Tijdens ons volgende bezoek DV juni 2015 moet dit klaar zijn.

Vervolgens bespraken we opnieuw met hem de plaatsing van de huisvader van ons weeshuis als onderwijzer op onze Primary. Dit is nodig om de toekomst van Seth niet te blokkeren en gaat ook leiden tot een flinke kostenbesparing voor Kinderhulp. Ook Solo stemde hier nu mee in. Op deze wijze kan Seth huisvader blijven, kan toch de woensdagmorgen diensten op de dagopvang leiden en krijgt een flink salaris van de overheid. De predikant stemde hier mee in en vertelde dat hij een goede vriend had die invloed heeft op de plaatsing van de onderwijzers.

Het laatste punt dat we bespraken is de doop van de weeskinderen die nog niet gedoopt zijn. Dit zal plaats gaan vinden DV tijdens ons volgende bezoek in een speciale dienst, zoals ook met de eerste groep weeskinderen is gebeurt.

Ds. Boahen eindigde de bespreking met een dankgebed en vroeg bescherming voor morgen wanneer we de lange reis naar Accra gaan maken.

De Nederlandse ontwikkelingshulp aan Ghana is flink, jaarlijks ongeveer €60.000.000. Een speerpunt van Nederland was het “Ghana Schoolfeeding Programme”. Ik schrijf was, want ook deze hulp is door de houding van de Ghanezen gestopt. Het was de bedoeling dat alle kinderen op de basisscholen dagelijks, dus 5 dagen in de week, een warme maaltijd zouden ontvangen.

De kosten hiervoor werden dus door Nederland betaald. Van het begin af aan was het volgens mij een schijnvertoning. Slechts op enkele scholen ontvingen kinderen een maaltijd. Het geld verdween in de zakken van overheidsfunctionarissen, waarschijnlijk ministers en de laag ambtenaren daaronder. Op geen enkele van de scholen die wij kenden, en dat is niet alleen hier in Nsoatre maar ook in Accra, Tema en het noorden was er het voedsel programma. Solo is er achteraan gegaan en uiteindelijk kregen de school in Aduonya en twee van de vijf scholen op het terrein hier ook de maaltijden. Heel vervelend is dat natuurlijk wanneer een gedeelte maar eten krijgt. Dit geeft al aan dat het geheel een grote mislukking is.

Enkele jaren terug wilde de Nederlandse regering controleurs van KPMG sturen om de effectiviteit van het programma te controleren. De Ghanese regering was boos en zei dat ze zelf prima gekwalificeerde mensen hadden om die controles te doen.

Volgens de informatie die ik hier krijg heeft Nederland in het geheim de zaak door laten lichten en de hulp gestopt. De arrogante regering in Ghana is van mening dat ze het zelf wel kunnen. Het blijkt echter dat de organisaties die dit doen het zelf voorlopig hebben voortgezet en nog geen cent van de overheid hebben ontvangen.

We plaatsen bij deze blog foto’s van het voedselprogramma net buiten de poort van onze dagopvang. Het was vandaag Banku met een saus. Banku is maïs die heel lang wordt gekookt tot een brei. En voor de onderwijskrachten was er een stukje vis bij het eten. Het schijnt dat ze voor de vis betalen, maar het bevreemd me dat ze ook eten krijgen terwijl zoveel kinderen op de compound niets krijgen. De kinderen moeten zelf een bordje of containertje meebrengen, wanneer ze dat niet hebben krijgen ze niets.

Solo, Gideon en de dames zijn inmiddels terug uit Kwabenakuma. Toen ze aankwamen begonnen ze met het wegen enz. van de baby’s. Er werd een lange rij gevormd en de kleertjes werden uitgedeeld. Solo heeft voor mij foto’s gemaakt. Ook werd nog een ‘cocoafarm’ bezocht.

Inmiddels is het weer erg warm geworden net als gisteren; het is drukkend warm en niet zo prettig. Daarom sluiten we deze blog en gaan de koelte opzoeken onder de bomen.

Maandag 10 november 2014

Vanmorgen gebeld naar het huis van de dominee, maar helaas hij kwam vandaag pas terug uit Accra. Dus weer een dag later, ik ben nu al weken bezig om een gesprek met hem te hebben over de Senior High School en de voorwaarden voor toelating. Maar zo gaat het hier nu eenmaal. Vanmorgen tegen twaalf even naar het “School Feeding Program” gaan kijken, blijkt dat ze al om elf uur de maaltijd krijgen. Dus morgen beter.

Vanmiddag zijn Tiny en ik met Solo naar Regina geweest. De baby zal dus niet worden geboren terwijl wij er zijn. Eerst Christian van de dagopvang opgehaald. Het ziet er keurig uit maar Solo vertelde dat de twee speeltoestellen die er staan niet mogen worden gebruikt. Wanneer je komt, moet je bij de poort op een bankje gaan zitten en dan haalt een van de dames je kind op. Dus hoe het er binnen uitziet weten we niet. De kinderen komen verder ook niet buiten maar zitten de hele tijd in de klas. ’s Morgens worden ze met een bus opgehaald en in de middag weer thuisgebracht. De kosten zijn GHȼ 360/periode dus GHȼ 1.080/ jaar ofwel € 270/jaar.

Regina die onderwijzeres is op een Rooms-katholieke Senior High voor meisjes, zou in Nsoatre blijven wonen en het reisgeld van Nsoatre naar Sunyani v.v. zou worden betaald. De school is hierop teruggekomen en heeft huisvesting aangeboden aan de buitenkant van Sunyani in de richting van Kumasi. Rondom haar onderkomen staan diverse woningen waar onderwijs personeel van haar school woont. Ze worden met een bus gehaald en gebracht.

Regina heeft een woonkamer, slaapkamer, keuken en badkamer. Het is een goed onderkomen vinden wij.

De baby zal volgende week wel via een keizersnede geboren worden.

We hadden gehoopt dat Gideon een beetje bijtijds zou vertrekken, helaas die hoop is ijdel. De auto had hij mee naar huis gekregen en gisteren waren de boeken die hij mee zou nemen al geladen en zijn manager vertelde dat hij uiterlijk om 8.00uur zou vertrekken. Om 6.00uur is ook Gideon present en kunnen we van de heerlijke rijst met kip gaan genieten die Lucy heeft klaargemaakt. Gideon verteld dat het later is geworden omdat hij in Kumasi een bevestiging voor de reserveringen van de conferentie DRTS 2015 op moest halen. Nu die brief was natuurlijk niet gemaakt en dus moet hij er later nog een maal voor naar Kumasi rijden. Er moest eerst nog over de prijzen worden gesproken in het bestuur vertelden ze hem want die zouden omhoog gaan. Ik moest een beetje lachen want ze hebben natuurlijk een blanke gezien tijdens het eerste bezoek dat begin oktober door de afvaardiging uit Nederland is gebracht en ruiken nu geld.

Gideon en Solo zijn vanavond nog een tijd bij ons gebleven, terwijl we chocolademelk dronken, om bij te praten.

Zondag 9 november 2014

Heerlijk zo’n rustdag, alhoewel we ’s middags heel veel rustig buiten onder de bomen zitten, daar is het koeler dan op het terras ondanks de fan aan het plafond.

Rustig opstaan, ontbijten en dan zie je de jongens en de meisjes keurig gekleed naar de zondagsschool of naar de jeugddienst gaan. De jeugddienst wordt altijd in het oude kerkje gehouden. Daarna naar een preek geluisterd, deze maal van ds. G.J. Baan. We zijn enkele malen met hem in Ghana geweest en hebben daar fijne herinneringen aan. De preek was naar aanleiding van 1 Johannes 2 vers 17 “En de wereld gaat voorbij, en haar begeerlijkheid; maar die de wil van God doet, blijft in der  eeuwigheid”. De voorbijgaande wereld: 1^e De waarheid van dit woord, 2^e De waarschuwing hieruit en 3^e De troost hierbij.

Na het beluisteren van deze ernstige preek, terwijl we bijna overstemd werden door het enorme lawaai uit de naast gelegen kerk, moest ik denken: Hoe zou zo’n preek nu hier overkomen? Zeker wanneer je kijkt naar het voorgaande vers: “de begeerlijkheid van het vlees, en de begeerlijkheid van de ogen, en de grootsheid van het leven, is niet uit de Vader, maar is uit de wereld.” De begeerte naar wereldse zaken is erg groot in Ghana veelal draait het in het leven daarom. Het overgrote deel van de bevolking ziet het christelijke geloof als een soort aanvulling op het Ghanese geloof. Menig Ghanees laat de traditionele priester in het geheim een goed woordje doen bij de familiegod voor meer welvaart of rijkdom, ook al verbiedt de dominee het aanbidden van andere goden.

In het traditionele geloof is één god niet genoeg. De land-, zee-, en riviergoden zijn het belangrijkste. De economische voorspoed ligt in hun handen. Een treetje lager zijn er de familiegoden en tenslotte heeft de Ghanees dikwijls nog een god om persoonlijk extra aandacht van te krijgen. Op de foto, die we maakte in het noorden van Ghana, ziet u zo’n persoonlijke afgod. Communiceren met de goden gaat via: een bos, een steen, een kalebas, een tak enz. Het gevolg is dat er allerlei vreemde consequenties zijn in het land en dat wordt helaas bijna niet doorbroken. Enkele voorbeelden. We ware in het noorden in een klein dorpje, daar mochten de bewoners geen zinken golfplaten op hun hut, want dat bracht ongeluk, dus waren de daken nog traditioneel. Gebruikelijk brengen we na ieder bezoek nog enkele dagen door in Anomabo Beach Resort, deze maal niet omdat er cholera heerst in het plaatsje Anomabo. Hoe komt dit? De bewoners doen hun behoefte zittend op het strand bij het dorp. Er is een gedeelte voor vrouwen en een gedeelte voor mannen. We wandelden een keer langs het strand in de richting van het dorp, zaten we plotseling tegen allemaal blote vrouwen achterwerken aan te kijken. Wat blijkt de goden willen dat de bevolking daar zijn behoefte doet, het is een vissersdorp, en het is goed voor de vissen. De overheid liet toiletblokken bouwen, maar de priester verbood om er gebruik van te maken. Op een nacht ging een man het toch proberen om naar zo’n toilet te gaan, toen zag hij de geest van een zwangere vrouw rondlopen die hem verbood gebruik te maken van het toilet. Helaas geloven mensen dit soort verhalen, het gebeuren in Anomabo stond in het landelijke dagblad. Op Lake Bosumtwi mag je niet met een metalen boot varen. Soms mag een bepaalde houtsoort niet als brandhout worden gebruikt. Soms zijn metalen of plastic emmers taboe. In Ghana zul je als bezoeker altijd wel een keertje een van de taboes overtreden.

Dikwijls is volgens de Ghanees het evenwicht tussen de spirituele wereld en de aarde uit balans. Dan moet er geofferd worden bijvoorbeeld: zout, granen, kleingeld of noten. Maar de priester kan ook vragen om een kip, geit, schaap, koe of zelfs een jonge maagd, meestal tussen de 8 en 15 jaar. Het laatste is meestal het geval na een dubieus sterfgeval. Het meisje moet dan de rest van haar leven werken voor de priester. Dit heet “Trokosi” vertaald “vrouwen van god”. Sinds 1998 is het verboden maar er wordt nauwelijks tegen opgetreden. De drempel is te hoog, want het is immers tegen de wil van de goden. Met name vanuit ons land komen er felle protesten tegen deze praktijk.

Het werkelijke Ghana is anders dan de eerste indruk. Men raakt onder de indruk van de vele opschriften op bussen, auto’s en winkels die refereren aan God of de Bijbel. Helaas ligt er vaak onder het zeer religieus zijn en nauwe betrokkenheid bij de kerk en kerkelijke activiteiten een laag die nauw verbonden is met het traditionele geloof. Overleden voorouders blijven namelijk als geest op aarde om een oogje in het zeil te houden en daar kun je maar beter rekening mee houden.

Tiny had zaterdag een lekkere cake gebakken dus hadden we deze keer een plakje cake bij de koffie. Oma heeft natuurlijk een extra cake gebakken voor de kinderen en uit de zondagsschool en jeugddienst kwamen ze in de loop van de middag langs voor de limonade en cake en dat was heel gezellig.

Tegen drieën kwam Solo er aan met een schaal met tomaten,uien, palaba, corned beaf en cocoyam. Hij ging voor ons weer een maaltijd klaarmaken. Nu het was heerlijk, brokken gekookte cocoyam met de stew van tomaten, uien, palaba en corned beaf

Daarna zijn we een preek gaan luisteren naar aanleiding van Mattheüs 13 : 44. De schat in de akker: 1^e Een verborgen schat, 2^e Een gevonden schat en 3^e Een verkregen schat.

Wat een orde en rust gaat er uit van zo’n kerkdienst. Opnieuw gaan mijn gedachten naar de kerken hier. Daar is het een en al levendigheid. Er is muziek en er wordt gedanst en hardop gebeden, desnoods dwars door het gebed van je buurman heen. Tegenwoordig groeit een nieuwe groep van kerken heel snel, kerken opkomend uit de Ghanezen zelf: de pinkstergroeperingen in diverse groepen van kerkelijke gemeenten en vormen. De pinkstergroeperingen zijn al de grootste groep christenen geworden. Ze zijn heel actief en prediken de noodzaak van bekering. Je komt ze al evangeliserend tegen in bussen en op markten. De pinkstergroeperingen wijzen over het algemeen elke vorm van traditioneel geloof resoluut af en dat botst soms. Maar het is naar mijn mening beter dan het hinken op twee gedachten welke je tegen komt in de traditionele kerken; de mengvorm van christendom en oude tradities. Wanneer Gods Woord recht wordt gebracht dan botst dat met de traditionele denkbeelden van lot, afkomst, je geboortedag, je grootfamilie en de luimen van goden en geesten. Als Ghanees moet je kiezen tussen hetgeen de dominee preekt en je wijze gerespecteerde grootvader. Welke familie komt op de eerste plaats? Gelukkig is voor veel Ghanezen de kerk een tweede familie geworden. En de kerk is de plek waar ze hun vrije tijd invullen en dat is dan weer een les voor ons.

Zaterdag 8 november 2014

Vandaag zijn de muren om onze fruitbomentuin schoongemaakt door de kinderen. Zaterdags krijgen ze zakgeld van ons maar dan moeten ze wel een paar uurtjes komen helpen. Michael is vandaag ook gekomen om te schilderen, hij is muren aan het schilderen.

Woensdagmorgen kwam Michael met een probleem zei hij. Ik denk wat zal er nu weer komen want maandag had hij ook al een probleem. Hij heeft namelijk 5 kinderen maar dan wel bij 3 vrouwen en de vrouwen zetten hem onder druk. Dat is normaal, wanneer ze denken dat je geld hebt zeuren ze net zolang tot je het geeft. Bij 3 vrouwen lijkt me dat behoorlijk veel stress geven. We hebben hem al gezegd niet zo door te leven. Maar in Nsoatre zijn de zeden erg los. Lucy had ons al gezegd dat ze nooit een man uit Nsoatre zou trouwen, want die hebben allemaal dezelfde mentaliteit.

Maar deze maal lag het probleem toch anders voor Michael. Hij moest naar Sunyani want zijn grootvader was overleden. Je echte grootvader of een broer van je grootvader? Want zo gaat dat hier, nee mijn echte grootvader. Ik zeg voor hoe lang? Zegt hij voor twintig dagen. Ik zeg sorry Michael maar dat kan niet, dan moeten we salaris inhouden. Kortom hij druk aan het vegen, Tiny zegt hij is wel druk bezig, ik zeg hij is zijn agressie aan het afreageren. Na een half uur zegt hij: Ik ga. En daar ging hij. Blijkt later dat zijn grootvader voor 20 dagen de vriezer in zou gaan tot de begrafenis en dat daarom de familie bij elkaar kwam. Dus de andere dag was hij er weer. Ja Michael spreekt geen Engels en dan is het moeilijk communiceren. Excuses gemaakt en nog even doorgepraat over zijn opa die 74 jaar is geworden, ja en dan wordt je even stilgezet want dat ben ik ook bijna. Overigens is de 20 dagen niet abnormaal en dat had hij ook nog tegen me gezegd. Ik moest denken aan de oude kookster, haar volwassen dochter stierf, en dat is natuurlijk heel erg, maar ze bleef 3 maanden weg en dat vond ik toen toch te gortig. Je zou kunnen zeggen in Ghana is je sterfdag het hoogtepunt van je leven, want het wordt zeer uitbundig gevierd, althans de begrafenis. Nu zóu je sterven ook een hoogtepunt moeten zijn voor ieder van ons.

Vrijdag kwam Michael maar helemaal niet want er was een kindje van hem ziek en daar moest hij mee naar de kliniek en hij had slecht geslapen. Het was elf uur toen en hij was nog niet naar de kliniek, dus het zal wel weer een smoes zijn geweest. Vandaar dat hij nu vandaag maar kwam.

Solo had hem gisteren later nog gebeld dat ik niet zo blij was met zijn wegblijven. Hij zei toen ja maar ik kom morgen en overmorgen. Solo heeft hem toen verteld dat hij zondag beter niet kon komen want dat opa dat niet zou accepteren. Dus ik hoop niet dat hij het toch in zijn hoofd haalt, want dan moet ik hem terugsturen.

Sara, ja uit de dossiers blijkt het Sara te zijn en geen Sarah, heeft samen met Hannah de afwas gedaan en is nu met de stagiaires naar de minder fraaie woongedeeltes van Nsoatre.

Mercy, Rachael, Martha en Sara hebben elk vanmorgen een telefoon gekregen. Tiny had er 5, maar op één stonden nog foto’s en die moeten we er eerst afhalen. Die telefoon is voor Hannah. Gisteren heeft Sara ook al een schooltas van ons gekregen, we vonden het sneu voor haar dat de ouderen nu allemaal een rugtas voor school hebben maar zij niet. Vanmorgen hebben we Hannah geld gegeven om vrijdag samen met Juliet, die ze overigens Juliana noemen, ook een schooltas te kopen. De cedis, het geld, is net water het vloeit door je handen heen. Maar ja ze hebben ons ook lang niet gezien.

Vrijdag 7 november 2014

De tijd begint al weer op te schieten van ons bezoek aan Ghana. Maandag komt Gideon hier naar toe rijden en dan gaan we woensdag op Accra aan en donderdag vliegen we terug. Dus we zijn aan onze laatste week begonnen. We zullen het uitzicht vanaf terras of tuin op het weeshuis en de dagopvang missen.

Daarom nu even aandacht voor de dagopvang. Het is vrijdag en dan dragen veel kinderen hun oranje schooluniformpjes. Al voor zeven uur wordt elke dag het terrein en de klaslokalen aangeveegd, terwijl intussen de kooksters bezig zijn een grote ketel pap te maken. Vanaf ongeveer 7.oouur beginnen de kinderen te komen, een enkeling is nog vroeger. Ze komen binnen door het rode poortje op de foto.

Ze spelen tot 8.15uur buiten wanneer het droog is en dat is het meestal. Regen start meestal tussen 2 – 3 uur in de middag of ’s avond of ’s nachts.

Om 8.15uur belt Lucy, onze hulp, en dan gaan de kinderen naar hun klassen.

In de eetzaal wordt alles gereed gemaakt voor het bord pap. Lucy gaat de jongste groep tellen, daar wordt een bord met pap voor klaargezet. Om 8.30uur belt Lucy weer en komen de kinderen ordelijk klas voor klas aanlopen.

De oudste vier groepen gaan netjes in de rij en krijgen een bord pap aangereikt en lopen daarna naar hun plaats. Daarna komt de groep kleintjes die stuk voor stuk op hun plaats gezet worden. Wanneer iedereen zit wordt er gebeden en mogen de kinderen eten. De pap is op maandag, woensdag en vrijdag: Maïspap. Op dinsdag en donderdag: Rijstpap. Om twaalf uur gaat het met de middagmaaltijd precies zo.

De middagmaaltijd bestaat op maandag en woensdag uit rijst met een gekruid sausje, op dinsdag en donderdag uit yam met ampesi (gekookte groene groente met kruiden, lijkt op onze spinazie wanneer het klaar is) en op vrijdag is er jollof rijst (rijst waardoor tomaten zijn gekookt).

Na de maaltijd wacht er een flinke afwas voor de assistent kookster. De kleintjes gaan na het eten slapen en vanaf 13.30uur wanneer de scholen sluiten worden kinderen opgehaald. Er zijn kinderen die tot een uur of zes blijven maar vanaf drie uur verblijven die in het weeshuis, waar de oudste meisjes op ze passen. Woensdagmorgen is er voor alle kinderen de kinderdienst in de eetzaal. Op donderdag en vrijdag spelen de twee oudste groepen van 10 – 11 uur in de eetaal, de ene groep op donderdag en de andere op vrijdag. Om 11.00uur gaan alle kinderen naar buiten om te spelen.

Vandaag doe ik het rustig aan, ik ben op mijn gemak de dossiers van de weeskinderen aan het doornemen. Het was een drukke week met alle gedoe in verband met de staking. Maar gelukkig is het met betrekking tot onze twee scholen de Primary en de Junior High goed gekomen en hebben de stagiaires van “De Driestar” hun studie kunnen doen. We hopen dat maandag de rest van het onderwijs ook weer draait. Joseph ons oudste weeskind heeft gewoon les ontvangen, hij zit in de examen klas van de Senior High. Nagenoeg overal hebben examen klassen van de Junior High en de Senior High les gekregen en dat is dan toch nog een positief punt bij alle negatieve problemen met betrekking tot de staking. Ook positief is dat in Kwabenakuma, 18 km van Nsoatre, waar we als stichting een nauwe band mee hebben, het onderwijzend personeel van huis naar huis is gegaan om de kinderen te bewegen weer naar school te komen. Het zal er wel hoofdzakelijk om gegaan hebben de ouders te overtuigen, want die hadden weer een paar weken goedkope arbeidskrachten, de kinderen willen over het algemeen graag naar school.

Donderdag 6 november 2014

De staking is voorbij en over het algemeen is het onderwijs personeel naar de scholen gegaan. Maar wat blijkt in het hele land zijn de kinderen weggebleven. Dinsdagavond werd om 18.00uur bekend gemaakt via de radio dat de kinderen weer naar school moesten. In Nsoatre is er via de omroep installatie ook bekendheid aan gegeven. Om 6.00uur woensdagmorgen werd het opnieuw omgeroepen zoals we in bed hoorden. Om 12.00uur gisterenmiddag kwam er opnieuw een oproep via de radio en werd er bij verteld dat er in het hele land maar weinig kinderen waren gekomen. Vandaag zullen er wel meer komen, maar voor dat het goed is doorgedrongen zal wel enkele dagen duren. Dus onze scholen bliezen weer om 13.00uur af in plaats van 13.30uur. Wanneer de headmistress het genoeg vindt belt ze einde schooltijd.

Voor achten begonnen aan mijn eerste inspectie rondje langs de scholen. Toen ik naar de poort liep om ons terrein te verlaten kwam Solo er aan om te zeggen dat de kinderen komen. Helaas heb ik hem bij terugkomst een ander beeld voor moeten houden.

Onze beide scholen zijn keurig op tijd begonnen met alle kinderen en onderwijzend personeel. Keurig buiten opgesteld was er de opening op Primary en Junior High. Onder trom geroffel liepen de kinderen van de Primary naar hun klassen. De beneden verdieping is de school waar onze dagopvang kinderen naar door kunnen stromen.

Maar de rest was een puinhoop. Van de bovenverdieping van de tweeverdiepingen school waren er enkele kinderen. Bij de gerenoveerde Primary waren er een aantal kinderen die buiten aan het vegen waren en drie onderwijzers die stonden te kletsen en een onderwijzeres die bij de deuropening zat te wachten. Bij de Primary tegenover onze Primary was het hetzelfde verhaal. Bij de voormalige open Primary stond er één deur open maar geen kinderen en leerkrachten. Bij de gerenoveerde witte Junior High was er weinig activiteit. Bij de gele Junior High die wordt gerenoveerd zag ik buiten aardig wat jonge mensen. Daar ben ik niet wezen kijken ik was het geglibber zat. Sinds gisterenmiddag tot vannacht heeft het flink geregend en het is rondom ons eigen terrein een glibberige toestand. De zon schijnt flink dus na de koffie zal een tweede rondje wel beter gaan met het lopen.

Solo voelt zich ook ongelukkig met de situatie. Ik zeg tegen hem de mentaliteit over het algemeen van de mensen is heel slecht, men is gewoon te lui om ook maar iets te doen om de levensomstandigheden te verbeteren. Het is logisch dat steeds meer mensen in het westen zeggen: Afrika dat wordt nooit wat! Solo zegt, het is zo en mijn hart huilt wanneer ik de mentaliteit zie op de scholen.

Wanneer je in ogenschouw neemt dat ook op onze scholen, waar de overheid voor het personeel en de leermiddelen moet zorgen, slecht is. Per klas zijn er slechts enkele lesboeken, zodat kinderen elke les letterlijk in hun schrift moeten overschrijven. Bedenk daarbij dat ze schriften en pen meestal zelf moeten kopen en ze dat niet kunnen betalen en het dus niet kunnen overschrijven. Dan is het niet moeilijk om te concluderen dat het onderwijs zeer slecht is.

De dominee is dan ook druk bezig om meer zeggenschap over het onderwijs hier onder invloed van de kerk te brengen. Ik moet zeggen weer te brengen want zo was het vroeger maar onder dictator Rawlings is alles onder de overheid gebracht en hebben de kerken nog nauwelijks invloed.

Er is wel een onderwijs comité van de Presbyterian Church hier in Nsoatre, en elke kerk heeft zo zijn eigen comité en er is ook weer een overkoepelend comité van alle scholen hier ter plaatse maar niemand doet iets om het onderwijs na de staking weer aan de gang te krijgen. De dominee heeft op eigen kosten zondagavond en maandagmorgen een geluidswagen rond laten rijden om personeel en kinderen van onze twee scholen op te roepen weer te komen en dat heeft resultaat gehad. Zoals eerder geschreven wil de dominee werken aan de samenstelling van een krachtiger onderwijs comité.

Tijdens mijn tweede inspectieronde na het speelkwartier trof ik de volgende situatie aan:

Van de gerenoveerde open school met ca. 80 leerlingen waren er 5 kinderen aanwezig. Er waren op dat moment geen leerkrachten.

Van de school op de tweede verdieping en de school daartegenover waren de kinderen samengebracht in het grote lokaal op de tweede verdieping welke ook als zaal voor samenkomsten dienst doet. U mag zelf tellen hoeveel kinderen er van de ik schat 450 leerlingen aanwezig zijn.

De onderwijs krachten waren aanwezig en de meesten zaten bij elkaar op de veranda. De onderwijzer voor de klas met de aanwezige kinderen vertelde me dat hij ze maar versjes liet leren. Er is één onderwijzer met me meegegaan langs de andere scholen. Hij vertelde me dat de meeste kinderen ver weg zijn in de dorpjes en dat hij verwacht dat er pas maandag weer les zou kunnen worden gegeven.

Op de grote gerenoveerde Primary is de situatie slecht. De meeste klassen zijn leeg en in andere klassen zitten een aantal leerlingen. Er wordt geen les gegeven wel zijn er onderwijzers en onderwijzeressen aanwezig maar niet in de klas.

In de witte gerenoveerde Junior High wordt in alle klassen les gegeven. Echter van een klas met bijvoorbeeld 52 leerlingen zijn er ca. 30 aanwezig. In de gele Junior High waar men nog aan het renoveren is waren niet in alle klassen leraren aanwezig. Het aantal aanwezige leerlingen lag boven de 50%. In één klas was een van de leerlingen zelf les gaan geven. Dat houdt in dat hij op het bord schrijft wat er in het lesboek staat zodat de anderen het in hun schrift kunnen schrijven.

Ik vrees dat het op de andere scholen in Nsoatre nog treuriger is, het is om moedeloos van te worden.

Er is contact opgenomen met de Local Assembly dat er een omroepauto rond moet gaan om kinderen en leerkrachten naar de scholen te krijgen. De Local Assembly moet zorgen voor bijvoorbeeld de vervanging van kapotte lampen enz. Ze lieten weten dat ze voor heel 2014 nog geen pesewas hebben ontvangen van de overheid. Een pesewas is 1/100 cedis dus 0,25 eurocent.

Vervolgens de Supervisor Education voor de scholen in Nsoatre. Hij moet de scholen inspecteren en het onderwijs controleren. Hij vertelde geen pesewas te hebben ontvangen voor benzine voor de auto om de scholen te bezoeken. Vandaag 6 november hebben de ambtenaren hun salaris over oktober ontvangen. De supervisor vertelde dat hij privé benzine zou kopen om te gaan inspecteren.

Dit is helaas de situatie in Ghana op dit moment. In het aangrenzende Burkina Faso is, en dat zult u wel gelezen hebben, de bevolking in opstand gekomen en heeft de president verjaagd. Er wordt hier openlijk over gesproken en geschreven wanneer dit ook in Ghana gaat gebeuren. Laat ze nog maar even wachten tot wij en de stagiaires terug zijn in Nederland.

Vandaag van de contractor diverse prijzen ontvangen van zaken voor volgend jaar. Maar voor nu is het verhaal lang genoeg.

Dinsdag 4 november 2014

Gisterenochtend na de koffie maar eens een rondje gemaakt over het terrein buiten onze compound om de renovaties te bekijken.

De “White Junior High” nu geel geverfd ziet er van buiten keurig uit. De afwerking van binnen zou beter kunnen. De elektrische aansluiting moet nog gedaan worden, wel zitten de verlichtingspunten al in het nieuwe plafond. Tot mijn verrassing waren er leerlingen, alhoewel ze rondzwierven toen ik kwam, maar het was ook pauze. De headmaster was er en kwam direct naar me toe, een aardige serieuze man die ik al kon. Volgens mij was hij eerst headmaster van onze Junior High. Hij leidden mij rond en riep alle leerlingen terug naar de klas. Hij vertelde dat er alleen les gegeven werd aan de examen klas 3 met 52 leerlingen. We zijn samen naar de “Gele Junior High” gegaan. Hij wees mij de renovaties aan die overigens nog lang niet klaar zijn.

Vervolgens naar de renovatie van het laatste deel van één van de Primary scholen. Ook deze renovatie is nog lang niet klaar maar er is al veel gedaan, zeker wanneer je het kostenbedrag in ogenschouw neemt.

En toen naar onze Junior High. Nu dat was direct raak, de jongens en meisjes liepen buiten, dus die de klas in. Maar de leraren kwamen niet, dus naar de lerarenkamer waar ze bij elkaar zaten te kletsen. Ik zeg: de kinderen wachten. Vertellen ze dat er een staking is en willen ze dat uit gaan leggen, nu dat hoeft dus niet en daar gaat het niet om, ik wil dat jullie les gaan geven. Dit is een ‘Heart for Children School’ en wanneer je een hart voor kinderen hebt dan staak je niet. Zegt er één, we verwachtten u vanmorgen Sir. Ik antwoord, ik was er voor achten en wat ik verwacht is dat jullie les gaan geven het is nu al 11.10uur. Wanneer jullie daar niet toe bereidt zijn moet ik maatregelen gaan nemen en contact opnemen met de Regional Director. Ze vertelden toen dat ze niet allemaal aanwezig waren, er waren er die ver weg waren op familiebezoek. Ik zeg o, nu dan is het geen staking maar vakantie. Ze waren bezig vertelden ze om een rooster te maken en dan les te gaan geven. Goed morgenochtend om 8.30uur kom ik kijken of jullie les geven. Ik mistte het vroegere schoolhoofd, dit waren een stelletje arrogante jonge leraren. Maar we zullen afwachten.

Toen Sarah, Benson en George uit school kwamen vernam ik dat ze geen les hadden gekregen. Clement vertelde dat nadat ik was vertrokken zijn klas les heeft gekregen.

Toen naar onze Primary, tot mijn vreugde waren er nog twee leraressen bijgekomen, zodat de headmistress geen les meer hoefde te geven. Dus de school was volop in bedrijf. De dominee liep ook al te controleren, ik moet zeggen dat hij er echt bij betrokken is. Ik heb hem de situatie op de Junior High uitgelegd. Ik weet niet of hij er nog heen gegaan is, want hij moest nodig weg, hij is deze week naar Accra.

Het is onze bedoeling dat we vanmorgen na de koffie naar de kliniek gaan met babykleertjes, het is dan consultatiebureau. Om 14.00uur komt er een afvaardiging van de “Methodist School”.

De Junior High School is vandaag ook begonnen. Om 8.15uur werd de dag geopend en daarna gingen de jongens en de meisjes naar de klassen. Vervolgens begonnen de leraren les te geven. De foto’s geven dit weer. Ik had de indruk dat nog niet alle jongens en meisjes aanwezig waren. Verder verbaasde ik me er over, hoe gemakkelijk leerlingen uit de klas liepen en weggingen. Ik sprak er over met Lucy, zij bevestigde dat deze school de beste leerlingen heeft en de beste resultaten behaald, maar toch leerlingen zijn heel vrij in hun doen en laten. Je ziet dat ook op de Primary, ze lopen maar in en uit. Aan de ene kant is er veel discipline, men groet netjes wanneer je de klas binnenkomt enz. maar aan de andere kant zie je een gedrag bij de jongens en meisjes die je op Nederlandse scholen niet tegenkomt.

Na de koffie zijn Tiny en ik naar de kliniek geweest om babytruitjes uit te delen. Het was er vol met moeders met kleine baby’s. Er waren vier moeders waarvan de baby gisteren was geboren. Tiny had een koffer met babytruitjes, dus er was voor alle moeders met een baby een truitje. Het is een genot om te zien hoe al deze moeders in hun mooiste kleren enz. naar de kliniek komen met hun kindje. Voor de moeders zijn die dagen van controle hoogtepunten. Soms zingen ze tijdens het wachten christelijke liederen, zowel christenen als moslims ook dat is een kant van Ghana. Een aantrekkelijke kant van deze samenleving.

Er is veel vooruitgang in de kliniek. Er zijn nieuwe bedden gekomen en ook voor de patiënten van de ziekenafdeling zijn er toiletten gebouwd. Verder is er een speciale verbrandingsoven voor het ziekenhuis afval. Solo vertelde dat door de hulp vanuit onze stichting met de verbeteringen van het ziekenhuis en speciaal de kraamkliniek en de bouw van de drie klinieken in de regio er nu een stroom van hulp vanuit Accra op gang is gekomen. De verbeteringen zijn bekend geworden en men komt nu kijken en concludeert dan: dit was noodzakelijk en is effectief. Vervolgens gaat men ook zelf geld geven voor verbeteringen. Niet alleen de overheid maar ook particulieren en ook is er Amerikaanse financiële hulp. De situatie in de regio Nsoatre verbetert heel snel aldus Solo. Wanneer we dan terugkijken op de 17-18 jaar dat we hier mogen helpen, wat is er dan veel om dankbaar voor te zijn.