Ghana

Deze maandag gebruikt om de afgelopen periode te evalueren. Er waren nog wat vraagtekens en deze op een rijtje gezet en aan Solo voorgelegd om in de komende dagen te beantwoorden. Vanmorgen vroeg uit de veren want om 06.15 liepen we al op het terrein om een en ander te controleren. Eén kookster was al druk met de pap voor de kinderen bezig en de schoonmaakster was druk aan het bezemen. Om iets over zeven kwamen de eerste kinderen al binnen en gingen George en Clements al naar de Junior High. Voor die twee is het wel een lange schooldag van 07.30 – 15.00 uur en dat zonder onderbreking om te gaan eten. De basisschool is van 08.00 – 14.00 ook zonder gelegenheid om te gaan eten, wel is er om 11.00 gelegenheid om een poosje buiten spelen.

De hele dag was het een lawaai op het voetbalveld achter ons huis. Er wordt geoefend door de kinderen voor de parade aanstaande woensdag. Dan is het 6 maart de dag van de onafhankelijkheid. Op 6 maart 1957 is Ghana zelfstandig geworden.

Vandaag een kort bezoek gebracht aan alle klassen van de dagopvang. Geertrude was druk met een kleintje te troosten waar een tand door de lip was geslagen door een klasgenootje. Het gaat er soms gewelddadig aan toe tussen de kinderen. Je ziet ook niet dat ouderen ingrijpen, men laat het maar gebeuren en vervolgens kijkt men er lachend naar. We horen deze verhalen ook vanuit de kliniek het lijkt wel of men er schik in heeft wanneer een ander pijn heeft. Maar men gaat wel voor elk dingetje naar de kliniek. Vandaag was Michael mijn hulp voor de tuin enz. er niet. Hij had zaterdag te veel ‘hotpepper’ op zijn eten gedaan en nu waren zijn ingewanden van streek en ging hij naar de kliniek. Hij had Solo gebeld, ik liet hem zeggen dat ik het onzin vond om naar de kliniek te gaan, hij kan beter niet te veel ‘hotpepper’ nemen en bovendien is een flinke opruiming wel goed. Lucy kwam ook nog een duit in het zakje doen: ‘dat is het probleem met de mannen hier, ze eten teveel hotpepper’ Maar hij zou morgen weer komen werken en zou zaterdag deze dag inhalen. Overigens kwam hij afgelopen zaterdag gewoon om te gaan werken, hij had zich niet gerealiseerd dat het zaterdag was, dus is hij maar weer naar huis terug gegaan.

Vandaag is het een speciale zondag voor de kinderen. De kinderen zijn vandaag dus bij de dienst aanwezig. Zoals te verwachten loopt de organisatie niet. Om half tien begon de dienst, aangezien het geen gewone dienst was, is de geluidsinstallatie dus niet op tijd aangesloten en was het eerste kwartier onverstaanbaar. Dus dan maar veel en lang zingen. De drie Woerdense jongedames, in hun prachtige jurken, beginnen zich al aardig thuis te voelen bij het zingen en handen klappen.

Om kwart over 10 wordt besloten om de Bijbelstudie gewoon door te laten gaan. Mij wordt meegedeeld het duurt 30 min, dus thuis koffiedrinken voor ons Nederlanders. Nauwelijks zitten we 2 minuten thuis en dat is naast de kerk, of het programma wordt voortgezet. Koffie opdrinken en terug. En dan blijkt dat er verschil van mening over het programma is en komen we tijdens de preek weer binnen.

Het thema van deze morgen was ‘Onderwijs het kind’ Spreuken 5 : 1-2 en 12 – 14, 2 Tim. 3 : 10-17 en Lukas 2 : 41 – 52. Overigens wel hele mooie en toepasselijke Schriftgedeelten. De preek werd als gebruikelijk met gebed afgesloten. Hierna mochten onze weeskinderen een lied zingen.

Zij zongen in het Engels het lied naar aanleiding van Psalm 119 : 105 ‘Uw woord is een lamp voor mijn voet, en een licht voor mijn pad’. Dit lied hadden ze deze week tijdens de avondsluiting geleerd en geoefend. Er was instemming en applaus vanuit de gemeente.

Zaterdagavond met de weeskinderen enz. BBQ gehouden. Het was heel gezellig en er is flink gegeten. Er waren kinderen bij die drie borden met rijst hebben gegeten.

Voor allemaal was er een stuk kip en na het eten een waterijsje. Ook de echtgenoot van Juliet en haar zoontje waren aanwezig. Op de foto zitten Rachael en Hannah gezellig aan hun ijsje.

Na afloop hebben de kinderen samen met de Woerdense dames nog een tijdje buiten gespeeld en daarna hebben we een film laten zien over Mozes. De film duurde niet zolang dus we lieten daarna nog wat opnamen zien die we de afgelopen weken van henzelf gemaakt hadden en dat vonden ze helemaal geweldig.

We vragen ons wel eens af of de kinderen nu werkelijk uit de armste gezinnen komen. Nu op weg naar het gebied Asikasu vertelde Solo dat Georgina van de dagopvang helemaal met kinderen hiervandaan komt lopen en hij wees ons huisjes aan. We bezochten een moeder met kinderen die op de dagopvang zitten.

Nu we dit gezien hebben is de noodzaak van de dagopvang met maaltijden wel duidelijk. De kinderen van deze vrouw zitten dus op de dagopvang. Solo vertelde dat de vrouw erg nonchalant met de kinderen omgaat. Het komt voor dat om acht uur ’s avonds haar kinderen nog op de dagopvang zijn omdat zij niet thuis is.

We zagen dat het meisje haar eigen kleren (niet veel meer dan lompen) moest wassen. De vrouw zelf zag er redelijk verzorgd uit.

Ook in onze tuin staan palmbomen met palmnoten en die worden door de kinderen goed in de gaten gehouden want wanneer ze rijp zijn (oranje) dan wordt de tros snel uit de palm gesneden. Op de foto is te zien hoe er al weer trossen in de palm zitten.

De noten worden eerst los gemaakt uit de tros en gewassen en daarna gekookt. Dan wordt het fijn gestampt. Hierna kan het maken van de soep starten, eerst zeven, de zwarte pitten die in de noten zitten moeten er uit. En dan wordt van de rest de soep gekookt door er water, kip en specerijen aan toe te voegen.

Wanneer de soep klaar is eet je het met rijstballen of Banku (een brei van heel lang al roerend gekookte  maïs). Ik vind het niet lekker omdat het een wat zurige smaak heeft maar in Ghana zijn Fufu en Banku de favorieten.

Op deze zaterdagmorgen 2 maart gaan we het dorpje bezoeken waar Hannah (Afia) vandaan komt en waar Solo zo ziek is geworden. Voor Solo was het ook de eerste maal nadat hij Hannah had opgehaald. Midden in het Nsoatre is een kruispunt, op het kruispunt gaan we gewoonlijk rechtsaf naar het gebied Aduonya. Maar vandaag slaan we voor de eerste maal linksaf om naar het gebied Asikasu op 11 km zuidelijk van Nsoatre te rijden.  De weg gaat door een mooie omgeving maar is op enkele punten heel slecht.

Het gebied bevat verschillende dorpjes en een ervan is Kwasi Badu Krom. In dit dorpje is Kwasu (voornaam) Badu (familienaam) begonnen een stukje land te bewerken. Vervolgens heeft hij er een huisje gebouwd en nog later komen er andere mensen en die vragen aan Kwasu Badu of ze daar ook mogen wonen en een huisje bouwen en dan heb je een Krom. Dus een nederzetting met de naam Kwasu Badu Krom. Misschien wordt het nog later Kwasubadukrom.

We werden heel vriendelijk ontvangen door de bevolking, handen schudden een bank neerzetten en een gesprek. De oude man blijkt een hele sympathieke zachtaardige man te zijn die behoorlijk Engels spreekt. We laten hem even voor zijn huisje poseren, het huisje dus waar ook Hannah enkele jaren heeft doorgebracht. Kwasu Badu was duidelijk blij dat het zo goed ging met Hannah.

De bevolking kon natuurlijk niet nalaten om te vragen naar een waterpomp voor het dorp. Uitgelegd dat onze prioriteit op het moment op onderwijs is gericht. De bevolking wilde zijn dankbaarheid tonen  voor de opvang van Hannah en liet mooie trossen palmnoten halen.

De weeskinderen zullen wel blij zijn want nu kan er weer palmnutsoup gemaakt worden en dat vinden ze heel lekker.

Vanmiddag, vrijdag, op auditie geweest bij de ‘Nsoatre Traditional Council’. De Nsoatrehene, de hoogste Chief, hield vandaag zijn rechtszitting en had Tiny en mij uitgenodigd. Na het traditionele welkom, hebben we toelichting gegeven op de plannen die de stichting aan het uitvoeren is en nog denkt uit te voeren.

Tijdens het welkom werd ons een fles whisky aangeboden zoals gebruikelijk. Dus deze maal geen fles Henkes jenever, maar whisky. Kennelijk zijn we in een opwaartse lijn. Na enkele minuten kwam men beleefd vragen of ze de fles weer terug mochten. Dat was te verwachten, aan de verpakking te zien was het al tig keer gebruikt. Het is ook maar traditie. Links en rechts van de Nsoatrehene zitten wel 30 Chiefs  die je allemaal een hand moet geven en als laatste ga je tussen de bewakers met de zwaarden door naar de troon om de Nsoatrehene een hand te geven. Aangezien we elkaar kennen en we ook bij hem thuis zijn geweest, hebben we snel wat persoonlijke zaken gewisseld. De Nsoatrehene praat natuurlijk niet rechtstreeks met de mensen maar altijd via een tussenpersoon, maar in dit geval lag het toch even anders.

Ik liet de foto’s aan Lucy zien en vroeg of ze daar wel eens geweest was: O nee! Ik ben bang voor hem, want als hij sterft nemen ze je hoofd om met hem te begraven. Lucy, dat gebeurt niet meer. Zijn er bij de dood van de laatste Chief mensen het hoofd afgeslagen? Wanneer er in een andere plaats de Chief sterft dan mogen wij niet meer in het donker naar buiten, want dan komen er mensen uit dat dorp om je hoofd er af te slaan. Wanneer onze Chief sterft gaan ze naar andere plaatsen om mensen te zoeken, ze doen dat niet bij de eigen mensen.

Ik weet dat het de gewoonte was, maar onder Rawlings zijn dit soort zaken verboden, maar ik denk dat zo’n 30 jaar terug dit nog plaats vond en misschien op kleine schaal nog wel.

Vandaag de 1^e maart zijn Catrien en Nadine naar de kliniek en zijn Bertine en Geertrude bij de kinderen. Ondanks de plassen, na opnieuw regen gisterenavond, hebben ze toch met de kleintjes buiten kunnen spelen. Kinderen en medewerkers genieten en schreeuwen en juichen luid mee. Zelfs de  kokkin die buiten bij de eetzaal bezig was moedigde aan.

Vandaag is het de beurt van Richmond om met zijn klas in de eetzaal spelletjes te doen. Donderdags is de dag van de oudsten, de klas van Seth en vandaag dus Richmond.

Seth is vandaag naar Cape Coast om daar vandaag en morgen zijn diploma in ontvangst te nemen. Dit gaat gepaard met allerlei plechtigheden en in officiële kleding enz. Solo was er natuurlijk tegen en vond het jammer van het geld, een hele reis, overnachting, kleding en je zult voor de plechtigheid ook wel moeten betalen. Solo vertelde dat het allemaal geldklopperij is, je gaat gewoon een week later je diploma ophalen en dan kost het niks. Maar Seth wilde graag, dus heb ik hem een vrije dag gegeven, overigens heeft hij zelf voor een vervanger gezorgd.

Solo heb ik er op gewezen dat het voor Seth een hoogtepunt is en dat we weten dat hij absoluut niets van officiële plechtigheden moet hebben, maar dat hij niet kan verwachten dat iedereen zo is als hij.

Gisterenmiddag belde de onderwijzer van Gideon naar Solo, of Solo even langs kon komen. Opnieuw problemen? Hadden zijn handjes weer los gezeten? Nee dus. De onderwijzer sprak zijn verbazing er over uit dat sinds twee dagen er een andere Gideon in de klas zat. Een Gideon die naar zijn klasgenootjes behulpzaam en vriendelijk was. Solo vertelde dat opa Gideon bij zich had geroepen en hem op zijn onacceptabele gedrag had gewezen en dat dit de oorzaak van de verandering zal zijn. Toch fijn om te horen dat hij wil luisteren.

Het verhaal is bekend van Gideon en zijn zusje Lisa. Lisa die een half jaar ernstig ziek in het ziekenhuis heeft gelegen voordat ze in het weeshuis kon worden opgenomen. Gideon was er van overtuigd dat zijn zusje dood was. Zijn hele familie was uitgemoord dus hij leefde met de dood voor ogen en wilde niet aanvaarden dat zijn zusje nog leefde. Toen hem verteld werd dat zijn zusje zou komen wilde hij het niet geloven en toen ze kwam heeft hij haar twee dagen zitten aanstaren. Ook nu nog ziet hij zijn zusje als een van de andere meisjes. De afgelopen kerst hadden de kinderen allemaal een pakje biscuit gekregen, diverse personen zoals de aannemer kwamen wat brengen voor de kinderen. Gideon ging er van delen, kleine Sara kreeg er twee maar zijn zusje en de andere meisjes kregen er een. Eigenlijk is het prima zo, het is beter dat ze elkaar allemaal als broer en zus zien. Overigens lijken Gideon en Lisa totaal niet op elkaar vinden de Nederlandse dames en de Nederlandse kolonie vraagt zich af of ze wel dezelfde vader hebben. Dat is in Ghana natuurlijk ook niet zo vanzelfsprekend.

Naar aanleiding van een vraag even een paar foto’s van voor ons niet alledaagse vruchten.

PAWPAW

APPLE

CASHEW

Wie weet de Nederlandse en Engelse naam van pawpaw en apple?

Van de cashew wordt vooral de vrucht gegeten. Deze drie vruchten en verder nog sinaasappel, mango, banaan, cacao, palmnoot (grote trossen oliehoudende vruchten, gekookt zijn de kinderen er verzot op) en limoen hebben wij in eigen tuin.